قرآن کریم، فراوان از انواع فنون بلاغی استفاده کرده و آنها را به غایت نیکو به کار برده است. البته راهی جز این نبوده که از انواع استعاره و کنایه و مجاز بهره گیرد، زیرا قرآن معانی‌ای به گستردگی آفاق عرضه داشته و الفاظ مورد استعمال عرب- که قرآن مقید بوده با همان الفاظ و کلمات با آنان سخن گوید- بسی تنگ و کوتاه بوده است؛ زیرا عرب، الفاظ مورد استعمال خود را طبق نیازهای خود و در سطحی پایین وضع نموده بود و گنجایش افاده معانی بلند و گسترده قرآن را نداشت؛ قرآن به ناچار، به استعاره و کنایه و مجاز که دامنه گسترده‌ای دارند روی آورد؛ از این رو این گونه معانی والا و بلند که در این الفاظ کوتاه و تنگ ارائه گردیده بود، بر عرب آن روز تازگی داشت و چه بسا برخی تعابیر بر ایشان نارسا می‌نمود.
قرآن بر حسب خلاقیت در سخنوری و استفاده از انواع فنون کلامی و قدرت احاطه بر معانی و مفاهیم الفاظ و نکته سنجی‌های بدیع در بیانات خود، روشی را بر عرب عرضه نمود که کاملا نوین و بی سابقه و بی نظیر بود و بدین جهت سخنوران و فصحای عرب را شیفته خود نمود و آنان در مقابل قرآن زانو به زمین زدند؛ همین موضوع بعد مهمی از ابعاد اعجاز قرآنی به شمار می‌رود.
شاید همین موضوع موجب گردیده تا در برخی از آیات مربوط به آفرینش و تکوین جهان، و نیز آیات صفات حق تعالی، تشابه رخ داده باشد، چون قالب‌های لفظی کوتاه‌تر از آنند که بتوانند معارفی چنان بلند را بیان کنند. بنابراین، زبان قرآن دارای ویژگی خاصی است؛ از عالی‌ترین انواع استعاره و کنایه و مجاز بهره برده است. رخ دادن تشابه در این گونه آیات، از بلندی معنا و کوتاهی لفظ نشأت گرفته است.