مؤسّس مذكور است به آل بويه شهرت يافته و گاهى بنى بويه نيز گويند.

مخفى نماند كه بويه مذكور (بر وزن كميل يا روزه) بنام على (عماد الدوله) و حسن (ركن الدوله) و احمد (معزّ الدولة) سه پسر داشته است كه على بحكومت كرج منصوب شد و بالاخره در اثر حسن تدبير و جلب قلوب، قدرت زياد يافته و در سال سيصد و بيست و يكم يا دويم هجرت اعلان سلطنت داد و از طرف راضى باللّه بيستمين خليفه عباسى (322- 329 ه ق- شكب- شكط) نيز سلطنت او با ارسال تحف و هدايا و خلعت تبريك مورد تصديق شد تا در سال سيصد و سى و چهارم بغداد را نيز مسخّر و به مطيع للّه خليفه وقت مسلّط شد و حكومت آن نواحى را ببرادر كهتر خود معزّ الدوله احمد مفوّض نمود و نواحى اصفهان را نيز ببرادر ديگر خود ركن الدّوله حسن موكول داشته و شيراز را مقرّ سلطنت نمود.

از آن‌رو كه فرزندى نداشته بتصويب برادرش ركن الدوله پسرش عضد الدوله فنا خسرو را وليعهد خود نمود اينك بعد از وفات او عضد الدوله بتخت سلطنت نشست بلكه از بعضى كلمات قاموس الاعلام استظهار مى‌شود كه عماد الدوله در حال حيات خودش عضد الدوله را بر تخت سلطنت برنشانده است. بهرحال نه تن از ايشان در مركز، سلطنت كرده و بنام ايشان خطبه خوانده شد و اسامى و تاريخ جلوس ايشان بشرح ذيل است:

اول- عماد الدوله على بن بويه 321 ه

دويم- ابو شجاع عضد الدوله فنا خسرو بن ركن الدوله حسن 338 ه

سوم- ابو الفوارس شرف الدولة شرزيل بن عضد الدوله 372 ه

چهارم- ابو كاليجار صمصام الدوله مرزبان بن عضد الدوله 379 ه

پنجم- ابو نصر بهاء الدوله شهنشاه بن عضد الدوله 380 ه

ششم- ابو شجاع سلطان الدولة بن بهاء الدوله فوق 404 ه

هفتم- ابو كاليجار عماد لدين اللّه مرزبان بن سلطان الدوله 415 ه

هشتم- ابو طاهر جلال الدولة فيروز خسرو شاه بن بهاء الدوله 429 ه