نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 8 صفحه : 324
شد و بشوهر مشرك خود ردّ نگرديد.
بالجمله بعد از وقوع صلح حديبيه مردانى را كه از مشركين اسلام آورده و نزد آن حضرت ميآمدند بخودشان ردّ ميكرد. ولى زنانشان را بحكم آيه شريفه، بعد از امتحان صحت و بىآلايش بودن ايمان ايشان بكسى ديگر تزويج نموده و بشوهر اوّلى مشركش ردّ نمىكردند و فقط مهريّه و نفقاتى را كه براى زن مذكورش انفاق كرده بوده بدو ميدادند و بسط زايد مطلب موكول بتفاسير و كتب فقهيّه و ديگر منابع مربوطه است.
(تنقيح المقال و ص 8 ج 14 عن و غيره)
ام كلثوم- بنت على بن ابيطالب ع
- در تنقيح المقال گويد: ام كلثوم كنيه زينب صغرى بنت امير المؤمنين ع است كه در كربلا خدمت برادرش حضرت حسين ع و در مراجعت بشام و مدينه با حضرت سجّاد ع نيز بوده و بسيار فهيم و بليغ و جليل القدر ميباشد. خطبه او كه در مجلس ابن زياد خوانده معروف و در كتب مربوطه مذكور و بنابر مشهور همان است كه عمر بن خطّاب تزويجش كرده است انتهى.
ظاهرش آنكه ام كلثوم بنت على تنها يك نفر و همان است كه در مسافرت كربلا و شام و مدينه بوده و بنابر مشهور زوجه عمر بوده است. حتى در شرححال زينب كبرى نيز اصلا كنيهاى براى او ننوشته (ام كلثوم يا غيره) و در قاموس الاعلام گويد حضرت على ع دو دختر ام كلثوم نامى داشته (غير از زينب كبرى) يكى صغرى كه با عبد اللّه اصغر بن عقيل تزويج كرده و ديگرى كبرى كه از فاطمه زهرا متولد و نخست با عمر بن خطّاب و بعد از وفات عمر با عون بن جعفر طيّار تزويج كرده است.
در اعيان الشيعة بچندين ام كلثوم قائل شده (كه از متفردات او است) چنانچه از عمدة الطالب نقل نموده است كه مسلم بن عقيل، ام كلثوم دختر على بن ابيطالب عمّ خود را تزويج كرد و دختر حميده نامى از ايشان بوجود آمد پس گويد دختران حضرت على ع كه كنيه يا اسم ام كلثوم داشتهاند سه يا خود چهار نفر ميباشند: يكى ام كلثوم صغرى كه بحكم ظنّ، زن عبد اللّه بن محمد بن عقيل بن ابيطالب است، ديگرى ام كلثوم كبرى
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 8 صفحه : 324