گويند كه ابن هانى بتحصيل حكمت و فلسفه پرداخته و بمذاق فلاسفه گراييد، در تاييد مسلك ابو العلاء معرّى افراط داشت بحدى كه قابل تأويل نبوده و بهمين جهت متّهم و بلكه مورد تكفير شد و بتصويب صاحب اشبيليه بعزم سياحت در سنّ بيست و هفت سالگى از وطن خود خارج و بافريقا رفته و مدتى در آنجا اقامت گزيد، از طرف معزّ لدين اللّه فاطمى بمصر دعوت شد و او هم اجابت كرد، بسال سيصد و شصت و دويم يا سيّم هجرت در اثناى راه در شهر برقه در سى و شش يا هفت سالگى مقتول شد و قاتل و مسبّب قتل مكشوف نگرديد. بعضى گفته‌اند او شيعه خالص بلكه در عداد شعراى اهل بيت معدود و گاهى به غلوّ منسوب و قتل او نيز بهمين جهت تشيّع او بوده است.

سيد حسن صدر نيز در كتاب تأسيس الشيعة الكرام لفنون الاسلام گويد كه ابن هانى از نوادر دهر و آيات الهيّه و از غلو و نقائص ديگر مبرّى و قتل او هم فقط براى تشيّع بوده است. بارى ديوان ابن هانى بزرگ، در بيروت و قاهره چاپ، بترتيب حروف هجا مرتب، چندين نسخه خطّى آن نيز در اكثر كتابخانه‌هاى اروپا موجود و از اشعار او است:

(كف و ملل و ص 253 ج 2 ع و 92 ج 19 جم و 618 ج 1 س و غيره)

ابن هانى- محمد بن هانى‌

- يا محمد بن على بن هانى لخمى اشبيلى سبتى، مكنّى به ابو عبد اللّه، معروف به ابن هانى از مشاهير ادبا و شعراى عرب ميباشد كه در علوم عربيّه دانا، بسيار قانع و بحفظ آبرو و آداب مروّت مقيد، در اصل از اشبيليه اندلس بوده و در شهر سبته اندلس نشوونما كرده است. خط و نثرش بسيار خوب و شعرش متوسط بوده و از تأليفات او است:

1- شرح تسهيل ابن مالك 2- الغرة الطالعة فى شعراء المأة السابعة 3- لحن العامة