نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 5 صفحه : 58
كسروى- على بن مهدى
- اصفهانى، مكنّى به ابو الحسن، معروف به كسروى، اديب شاعر راوى تواريخ و سير و بكتاب العين خليل بن احمد عارف بوده و از تأليفات او است:
1- الاعياد و النواريز 2- الخصال در اشعار و حكم و امثال 3- مراسلات الاخوان و محاورات الخلان. بين كسروى و ابن المعتز عبد اللّه (كه شرح حالش در باب كنى خواهد آمد) مراجعات بسيارى بوده و وقتى ابن المعتز بدو نوشت:
ابا حسن انت ابن مهدى فارس
فرفق بنالست ابن مهدى هاشم
و انت اخ فى يوم لهو و لذة
و لست اخا عند الامور العظائم
كسروى در پاسخ بنگاشت:
ايا سيدى ان ابن مهدى فارس
فداء و من يهوى لمهدى هاشم
يلوت اخا فى كل امر تحبه
و لم تبله عند الامور العظائم
و انك لو نبهته لملمة
لانساك صولات الاسود الضراغم
وفات كسروى در عهد خلافت معتضد عباسى (279- 289 ه ق- رعط- رفط) واقع گرديد.
(سطر 12 ص 447 ت)
كسعى- (بضمّ اوّل و فتح ثانى) محارب بن قيس
- يا غامد بن حرث، از قبيله بنى كسع از قبائل يمن، شاعرى است معروف، در ندامت ضرب المثل، جمله: اندم من الكسعى از امثال دايره ميباشد.
گويند در علفزارى مشغول شترچرانى بود، در آن اثنا درختى را ديده و بجهت تير و كمانش بريد، يك كمان و پنج تير از آن تهيه نموده و در شكار گاهى در كمين نشست، تا يك گلّه حمار وحشى پديدار شد، يكى از آنها را تيرى پرتاب زد چنانچه از طرف ديگرش خارج و بكوه برخورده و آتش نمايان گرديد، بخيال اينكه تيرش اصابت نكرده و بخطا رفته بار ديگر كمين كرده و بهمان روش يكى ديگر را زد، باز بخيال خطا و عدم اصابت پنج مرتبه على التوالى كمين نمود، در هريك از آنها نخست از ساختن تير و كمان اشعارى با وجد و حال و داير بر وسعت روزى خواند، عاقبت در هريك از خطاهاى خيالى خود نيز اشعارى داير بر يأس و حرمان و عدم مساعدت مقدّرات آسمانى
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 5 صفحه : 58