ذيل بوده بلكه معاذ فراء استاد يحيى فراء بوده و فراء نحوى دو تن ميباشد و در صورت اطلاق و نبودن قرينه راجع بيحيى است.

(ص 346 ت و 96 ف و 116 ع و 218 ج 2 كا و كتب رجاليه)

فراء يحيى بن زياد

- اقطع ابن عبد اللّه بن مروان يا منظور بن مروان اسلمى ديلمى كوفى نحوى لغوى، ملقّب به فراء، مكنّى به ابو زكريا، از اكابر نحو و لغت و قرائت معدود بلكه در تفسير و فقه و حديث و طبّ و تاريخ و نجوم و ادبيّات و اشعار نيز داراى حظّى وافر و مرجع استفاده اكابر و بالخصوص در نحو و لغت و فنون ادبيّه اعلم كوفيّين و از خواص تلامذه و اصحاب كسائى مشهور بود. ثعلب گويد اگر فرّاء نبودى علوم عربيّه از كار افتادى و ابن الانبارى گويد اگر در ميان اهالى بغداد و كوفه كسى ديگر غير از فرّاء و كسائى نبودى باز هم حق داشتند كه با وجود اين دو تن بر تمامى مردم افتخار نمايند.

فرّاء مشمول عنايات بى‌نهايت مأمون خليفه بوده تا عاقبت او را بتأديب و تربيت پسران خود بگماشت و ايشان نيز احترام تمام درباره او معمول مى‌داشتند بحدّى كه در پيش‌گذارى كفش‌هاى او بهمديگر مسابقت مينمودند، عاقبت محض اينكه هردو بشرف خدمت استاد و عالم مشرّف بوده و فيض اندوز تذلّل بر استاد بوده باشند تبانى نمودند بر اينكه هريكى يك لنگه كفش استاد را پيش آورده باشد و چون اين قضيه مسموع مأمون گرديد چگونگى را از خود فرّاء استفسار نمود او هم گفت خواستم كه ايشان را از اين كار باز دارم ترسيدم كه دل ايشان را شكسته و از مكرمتى كه در آن مسابقه دارند بازداشته باشم پس مأمون شاد شد و گفت اگر مانع ميشدى مستحق توبيخ و ملامت بودى.

مأمون در آن ايّام، فرّاء را بتأليف كتابى در علم نحو كه جامع تمامى اصول و قواعد آن باشد بگماشته و مقرّر داشت كه پيش از اكمال كتابى هم چنانى از خانه‌اش خارج نباشد و براى انجام اين خدمت حجره مخصوصى براى او تعيين نمود و تمامى وسائل معاش و زندگانى و استراحت او را از خادم و پرستار و كنيز و غيرها فراهم آورد و براى‌