كنيه‌اش ام الخير، از مشاهير عرفا و متصوفه زنان است. در مراتب ايقان و حقايق عرفان و كشف و شهود مقامى بس عالى داشت، درميان رجال طريقت بزهد و صلاح و عبادت مشهور بوده و حكايات طريفه و مواعظ شريفه و نوادر و كراماتى بدو منسوب دارند. از سخنان او است كه حسنات خودتان را نيز مثل سيّئات پنهان كنيد و اين دو شعر از او است:

و لقد جعلتك الخ كه در شرح حال رابعه شاميه مذكور شد. بجهت مزيّتى كه در كمالات انسانى و فضائل نفسانى بزعم رجال طريقت نسبت به بسيارى از مردان عصر خود داشته او را تاج الرجال ميگفتند. بالجمله در زهد و قدس و تقوى بى‌بدل و بين زنان ضرب المثل ميباشد چنانچه هر زنى را كه با مقامات معنوى بستايند گويند كه رابعه زمان خودش است.

بعد از وفات شوهرش، حسن بصرى (متوفى بسال 110 ه ق) طالب ازدواج وى گرديد.

رابعه بر سبيل امتحان پاره‌اى مسائل عقليّه و حقائق عرفانيه از وى پرسيده و بجهت مساعد نبودن جواب بصدد امتناع برآمد و اين اشعار را بحسن بنگاشت:

سفيان ثورى بجلالت قدر وى اذعان داشت و اشكالات عرفانى خود را از وى حل مينمود، روزى بدو گفت درجه ايمان و اعتقاد خود را كه بخداى تعالى دارى بيان كن گفت من خدا را بشوق بهشت و خوف جهنّم نمى‌پرستم بلكه از كمال عشق و ايفاى وظائف بندگى اطاعتش مينمايم پس اين ابيات را فروخواند:

نيز روزى سفيان نزد رابعه، كلمه واحزناه بزبان آورد او گفت اين سخن دروغ است بگو