نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 2 صفحه : 281
وا قلة حزناه زيرا كه اگر محزون باشى قدرت نفس كشيدنت نباشد. رابعه بسال 135 يا 136 ه قمرى درگذشت و در سر كوهى در كنار قدس خليل مدفون شد، قبرش را زيارت ميكنند و اينكه احمد رفعت وفات او را بسال 180 و بعضى در 185 ه (قف يا قفه) نوشته و مسكين و مسكينه يا مسعود و مسعوده را نيز مادّه تاريخ گفتهاند دور از تحقيق بوده و منافى عادى با طالب ازدواج بودن حسن بصرى (متوفى در 110 ه ق) است.
(ص 283 ث و 201 ج 1 كا و 203 در منثور و 280 ج 3 فع و 138 ج 1 خيرات حسان)
رابعه قزدارى بلخى
- دختر كعب، از عرفاى زنان قرن چهاردهم هجرت ميباشد، با رودكى (متوفّى در نيمه اوّل قرن مذكور) معاصر و در حسن و جمال و فضل و كمال و سخنورى نادره زمان خود بود، به بكتاش، غلام برادر خود حارث، محبّتى بىنهايت داشته و عاقبت بدست برادرش مقتول شد و از اشعار او است:
دعوت من بر تو آن شد كايزدت عاشق كناد
بريكى سنگين دل نامهربان چون خويشتن
تا بدانى درد عشق و داغ هجر و غمكشى
چون بهجر اندر بپيچى پس بدانى قدر من
زمان وفات و ديگر مشخّصاتش بدست نيامد. پدرش كعب در اصل از اعراب بوده و در بلخ و قزدار نفوذ و اقتدار داشته است. (اطلاعات متفرقه)
راجز
اغلب نامى است صحابى عجلى و شرح حالش در علم رجال است.
راجز فضل بن قدامه عجلى
- يكى از فحول شعراى عهد اموى ميباشد كه كنيهاش ابو النّجم و در رجزگوئى در طبقه اوّل بوده و از او است:
انا ابو النجم و شعرى شعرى
للّه درى ما يجن صدرى
گويند، شبى هشام براى نقل قصص و حكايات متفرّقه احضارش كرد او نيز فصلى از دختران خود بيان نمود و درباره ظلّامة كه نام يكى از ايشان است گفت:
كان ظلامة اخت شيبان
يتيمة و والداها حيان
الرأس قمل كله و صبيان
و ليس فى الساقين الاخيطان
تلك التى تفزع منها الشيطان
خود هشام و اهل بيت و زنان او كه در پس پرده بودند خنده كردند، سيصد دينار (اشرفى طلا)
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 2 صفحه : 281