نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 2 صفحه : 247
اكرام و انعام مأمون گرديد، در خراسان اقامت كرد تا در آنجا وفات يافت. محمد در خروج كردن بشمشير بعقيده جاروديّه زيديّه مىرفته است. (مجمع البحرين و كتب رجاليه)
ديباجى
حسن بن محمد، سهل بن احمد بن عبد اللّه، مطهر بن ابى القاسم و بعض ديگر مصطلح علماى رجال بوده و رجوع بدان علم شود.
ديك الجن عبد السلام بن رغبان بن عبد السلام بن حبيب
- ملقّب بديك الجن، مكنّى بابو محمد، اصلش از موته، ولادت و اقامتش در حمص، شاعرى است مشهور شيعى از شعراى عهد عباسى كه دوستدار خانواده عصمت و اشعارش در غايت فصاحت وجودت ميباشد، مراثى بسيارى در حق حضرت حسين بن على ع گفته و در سال 235 يا 236 ه قمرى (رله يا رلو) درگذشت. او كنيزكى داشته دينار نام، آن كنيزك را با غلام وصيف نام خود متّهم داشته و بقتلش آورد، پس نادم شده و غزليّات بسيارى درباره وى گفت از آنجمله است:
جائت تزور فراشى بعد ما قبرت
فظلت الثم نحر ازانه الجيد
و قلت قرة عينى قد بعثت لنا
فكيف ذا و طريق القبر مسدود
قالت هناك عظامى فيه مودعة
تعيث فيها بنات الارض و الدود
و هذه الروح قد جائتك زائرة
هذى زيارة من فى القبر ملحود
در مجالس المؤمنين گويد: ديك الجن شاعرى است مشهور آدمى كه او را بمدايح خاندان سيد بشر همدمى، اين چند بيت از قصيدهايست كه در مرثيه حضرت امام حسين ع گفته است:
جائوا برأسك يا ابن بنت محمد
متر ملا بد مائه ترميلا
قتلوك عطشانا و لم يترقبوا
فى قتلك التنزيل و التأويلا
و يكبرون بان قتلت و انما
قتلوا بك التكبير و التهليلا
لكن در مجالس، از اسم و زمان ديك الجن، چيزى نگفته و احتمال تعدّدهم بعيد است.
(ص 317 ج 1 كا و 75 ج 2 ع و 137 هب و 233 لس)
ديلماج ميرزا محمد
- محشىّ شرح لمعه و معروف بديلماج، حاشيه مذكور او نيز بحاشيه ديلماج مشهور است، نسخه آن در چندجا از كتابخانههاى خصوصى تبريز موجود ميباشد، هنوز مستقلا چاپ نگرديده بلى مقدارى
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 2 صفحه : 247