نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 1 صفحه : 265
ميباشد كه در تحصيل علوم و تصحيح متن و سند اخبار رنجهاى بسيار برده و سياحتها كرده است، زمانى در شهر فسا و سمرقند قضاوت نمود، در نيشابور خانقاهى ترتيب داد، فيض حضور بيشتر از دو هزار نفر از مشايخ را درك كرده و كتابهاى بسيارى در هر فنّى تأليف داده است:
1- اتباع التابعين 2- كتاب التابعين 3- كتاب تباع التبع 4- كتاب تبع الاتباع 5- كتاب الثقاة كه يك نسخه آن در خزانه اياصوفياى استانبول موجود است 6- كتاب الجرح و التعديل و يك نسخه آن نيز برقم 496 در خزانه اياصوفيا موجود است 7- كتاب روضة العقلاء و نزهة الفضلا 8- كتاب الصحابة 9- كتاب المعجم على المدن و غير اينها. از ياقوت حموى نقل شده، گروهى از علما كه در علم حديث استقراء كامل دارند درباره ابو حاتم طعن كرده و در شمار ثقاتش ندانسته و پندارند كه بعضى از تصنيفات ديگران را بدست آورده و بخود بسته است، بدين جهت در قبول روايات وى توقف مىكنند و اتباع خود را نيز از نقل و قبول آنها منع مىنمايند. لكن ابو عبد اللّه حاكم، اينگونه سخنان را باطل ميداند و بر رشك و حسد كه ناشى از تبحّر ابو حاتم است حمل مينمايد. ابو حاتم در دويم شوال سيصد و پنجاه و چهار از هجرت بدرود جهان گفت. (ص 477 ج 1 مه و 563 مط و غيره)
بسحق اطعمه يا بسحق شيرازى احمد-
كه در استعمالات عمومى كنيهاش ابو اسحق را تخفيف داده و بسحق گويند، مردى است فاضل، شاعر ماهر، با شاه نعمت اللّه، ولى كرمانى، معاصر و از مريدان او و از مشاهير شعراى ايرانى است. برخلاف ديگر شعرا كه غالبا دم از مى و معشوقه مىزنند، بچيزى ديگر غير از مدح خوراك و اطعمه نميپرداخت و بهمين جهت به شيخ اطعمه و بسحق اطعمه شهرت يافت بيشتر از اشعار خواجه حافظ و گاهى از اشعار شاه نعمت اللّه را تضمين ميكرد.
شاه نعمت اللّه گفته است:
گوهر بحر بيكران، مائيم
گاه موجيم و گاه دريائيم
ما بدان آمديم در دنيا
كه خدا را بخلق بنمائيم
بسحق گويد:
رشته لاك معرفت مائيم
گاه موجيم و گاه دريائيم
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 1 صفحه : 265