تجربه ي ديني پيوسته بر بشر گشوده است ، باب تجربه هاي پيامبرانه نيز هم چنان گشوده خواهد بود .

5 . قرآن مجيد تصريح نموده است كه پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله الگوي نيكوي زندگي است : ( لَقَد كانَ لَكُم فِي رَسُولِ اللهِ أُسوَةٌ حَسَنَهٌ ... ) [1] اگر افعال پيامبر صلّي الله عليه و آله صرفاً متناسب با شرايط خاص دوران خود ايشان باشد ، چگونه مي توان در مكان و زماني ديگر از ايشان الگو گرفت و الگوبرداري از پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله چه معنايي خواهد داشت ؟ به عبارت ديگر ، فرضيّه ي ياد شده با جهاني بودن رسالت پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله سازگاري ندارد .

6 . از آيات قرآن ، جاودانگي شريعت اسلامي به روشني به دست مي آيد و در روايات نيز بر آن تصريح شده است : ( حلال محمّد حلال اِلي يَوم القيامة و حرامه حَرام الي يَوم القيامة ) [2] ، اما بنابر نظريه ي بسط تجربه ي نبوي ، اسلام هويّتي تاريخي دارد نه فرا تاريخي ؛ يعني متناسب با عرف زمان پيامبر صلّي الله عليه و آله قالب ريزي شده است ؛ بنابراين ، نظريه ي مزبور با اصل جاودانگي قرآن و اسلام تعارض دارد . البته آقاي سروش بر اين عقيده است كه تعارض ها و ناسازگاري هاي ياد شده رفع شدني است ؛ چنان كه وي در گفت وگويي در اين باره توجيه هايي براي برداشتن چالش هاي مزبور از سر راه تئوري خويش بيان كرد كه در بحث هاي آينده آنها را نقل و بررسي خواهيم كرد .

علي رباني گلپايگاني