responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : گستره شريعت نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 73

ثانياً، معناداري گزاره‌هاي ديني واقعي است؛ يعني از واقعيت‌هاي خارجي حکايت دارند، هم‌چنان که بازل ميچل، فيلسوف آکسفورد، بر آن باور است.[1]

ثالثاً، همه‌ي گزاره‌هاي ديني يا با روش تجربي و عقلي در اين عالم، و يا با روش تجربي در جهان آخرت اثبات‌پذيرند؛ هم‌چنان که جان هيک به آن اعتراف مي‌کند. [2]

رابعاً، گزاره‌هاي اخلاقي و حقوقي نيز، هر چند جنبه‌ي انشايي دارند و از سنخ فعل گفتاري‌اند، در سعادت و نجات آدمي نقش دارند؛ يعني فعل اخلاقي نسبت به غايت دين‌داري رابطه‌ي ضرورت منطقي دارد.

خامساً، گزاره‌هاي ديني، علاوه بر واقع‌نمايي، واجد کارکردهايي در زندگي عملي انسان‌هاست.[3]

4-2. معناداري اسما و صفات الهي

مسئله‌ي معناداري اسما و صفات الهي از دغدغه‌هاي فکري متکلمان و عرفاي مسلمان بوده است. اسما و صفات مشترک ميان خدا و انسان، مانند عالم و سميع و متکلم و بصير، و صفات خبريه، مانند دست خدا، اشاعره و معتزله و شيعه را درگير ساخته است.

عده‌اي منکر هر گونه شناخت نسبت به صفات خداوند شده و برخي راه تشبيه و تجسم را در پيش گرفته‌اند. غزالي و فخر رازي و پاره‌اي از اشاعره، صفات مشترک ميان انسان و خدا را مشترک لفظي دانسته‌اند؛ ولي صدرالمتالهين به اشتراک معنوي آن‌ها فتوا داده است؛ به هر حال، روش تنزيه، تشبيه، تاويل، و غيره، روش‌هايي هستند که به خاطر اين گونه مباحث، به فلسفه و علوم قرآن و کلام راه يافتند. [4]

صدرالمتالهين بر اين باور است که چون نمي‌توان به کنه اشيا دست يافت، بنابراين الفاظ براي ذوات اشيا وضع نشده‌اند، بلکه اولاً و بالذات وضع الفاظ براي معاني و صور ذهني است و به واسطه‌ي آن صور ذهني بر موجود خارجي دلالت مي‌کند.[5]


[1] عقل و اعتقاد ديني، ص 2654

[2] کلام فلسفي، ص 95، و فلسفه دين، ص 248

[3] کلام جديد، گفتار دهم.

[4] رسائل فلسفي، رساله‌ي متشابهات قرآن، صص 76- 77

[5] همان، ص 32

نام کتاب : گستره شريعت نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 73
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست