وَ لَيسَ عَلَيکُمْ جُنَاحٌ فِيمَا اَخْطَاْتُمْ بِهِ وَلکِن مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُمْ وَ کَانَ اللهُ غَفُوراً رَحِيماً[1]؛ اگر بيش از اين خطايي کردهايد، باکي نيست- مگر آن که از روي قصد قلبي باشد- و خدا آمرزنده و مهربان است.
اِن يعْلَمِ اللهُ فِي قُلُوبِکُمْ خَيراً يوْتِکُمْ خَيراً مِمَّا اُخِذَ مِنْکُمْ وَ يغْفِر لَکُمْ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ[2]؛ اگر خدا در دلهايتان نشان ايمان ببيند، بهتر از آنچه از شما
گرفتهاند، ارزانيتان خواهد داشت و شما را ميآمرزد، و خدا آمرزنده و
مهربان است.
قَالَتِ الْاَعْرَابُ آمَنَّا قُل تُوْمِنُوا وَلکِن قُولُوا اَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يدْخُلِ الْاِيمَانُ فِي قُلُوبِکُمْ[3]؛ اعراب باديه نشين گفتند: ايمان آورديم. بگو: ايمان نياوردهايد،
بگوييد که تسليم شدهايم و هنوز ايمان در دلهايتان داخل نشده است.
هر گاه ايمان به زبان آيد، ولي در عمق جان ريشه نداشته باشد، گوياي نفاق و دورويي در کردار و گفتار است. يا ايها الرسول لايحزنک الذين يسرعون في الکفر من الذين قالوا ءامنّا با فراههم و لم تومن قلوبهم[4]؛ اي پيامبر از کساني که به زبان گفتند: «ايمان آورديم» ولي به دل ايمان نياوردند، غمگين مباش...
يَوْمَ لاَ ينْفَعُ مَالٌ وَ لاَ بَنُونَ، اِلَّا مَنْ اَتَي اللهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ[5]؛ روزي که نه مال سود ميدهد و نه فرزندان، مگر آن کس که با قلبي رسته از شرک به نزد خدا بيايد.
هذَا مَا تُوعَدُونَ لِکُلِّ اَوَّابٍ، مَنْ خَشِي الرَّحْمنَ بِالْغَيبِ وَ جَاءَ بِقَلْبٍ مَنِيب[6]؛ اين همان چيزي است که به هر توبه کنندهي پرهيزکاري وعدهاش را داده
بودند. آنهايي که در نهان از خداي رحمان ميترسند و با دلي توبه کار
آمدهاند.
قلب داراي شهود و ادراک است
مَا کَذَبَ الْفُوَادُ مَا رَاَي[7]؛ دل آن چه را که ديد دروغ نشمرد.