نوعي هبستگي محصول خاص تربيتي را به ارمغان ميآورد؛ بنابراين، نظامهاي
تربيتي، از عناصري مانند مباني، اصول، اهداف و روشهاي تربيتي تشکيل
ميشوند و نظام تربيتي اسلام عبارت است از: مجموعهاي از اصول و اهداف، و
فعاليتهاي تربيتي ناشي از مباني فکري خاصي دربارهي انسان و جهان که با
روش قرآني و روايي و عقلي و تجربي صورت ميگيرند.
مباني تربيت
منظور، گزارههاي بنيادي همچون هستيشناسي، انسانشناسي و
جهانشناسي و مانند اينهاست که از وضعيت انسان و رابطهي آن با عالم و
هستي مطلق گزارش ميدهند.
اصول و روشهاي تربيت
مقصود از اصول تربيت قواعد کلي تربيتي است که با توجه به مباني و
اهداف نظام تربيتي به دست ميآيند و خود منشا پيدايش روشهاي تربيتي و
شيوههاي تحقق يا تغيير رفتارها و ويژگيهاي انسان ميگردند.
اهداف تربيت
دانشهايي که جنبهي کاربردي و عمليشان به بعد نظريشان
ميچربد، تمام تلاشها را براي رسيدن به مقاصد و اهداف خود معطوف ميدارند؛
بنابراين، تعيين هدفهاي قريب، متوسط و نهايي در نظام تربيتي از مهمترين
مباحث آن به شمار ميرود.
در يک فرايند کلي ميتوان چنين گفت که نظامهاي تربيتي با توجه به
مباني و اهداف، به تبيين اصول و قواعد کلي تربيت و آن گاه به روشهاي
تربيتي ميپردازند.
اصول و مباني نظام تربيتي اسلام
منظور از مباني نظام تربيتي اسلام، کليهي اطلاعات و
انديشههايي است که دين راجع به حقيقت انسان و ويژگيها و ابعاد او و
رابطهاش با خداوند و اموري مانند اينها ارائه ميکند.