داده در هنگامي که وي را به ولايت مصر منصوب کرده است: خراج آن سرزمين را
بگيرد و با دشمنان آن جهاد کند و اهل آن را به صلاح کشاند و سرزمينها و
شهرها را آباد سازد.
از فرمايش حضرت علي (ع) استفاده ميشود که آباد کردن شهرها و
سرزمينها زير سايهي حکومت اسلامي از وظايف دولت است. حضرت در ادامهي اين
نامه ميفرمايد:
بايد توجه به آباداني زمين، بيش از توجه و اهتمام تو در جمعآوري
خراج باشد؛ زيرا خراج جز با آباداني به دست نميآيد و آن کس که بخواهد
ماليات را بدون عمران و آباداني مطالبه کند، شهرها را خراب و بندگان خدا را
نابود ميسازد و حکومتش جز اندکي دوام نخواهد داشت. اگر مردم از سنگيني
ماليات يا خشک شدن چشمهها، کمي باران، دگرگوني زمين در اثر آب گرفتگي،
فساد بذرها و تشنگي زياد زراعت شکايت آوردند، ماليات را به مقداري که حال
آنان بهبود يافت تخفيف ده. هرگز اين تخفيف بر تو گران نيايد؛ زيرا ذخيرهاي
خواهد بود که آن را در عمران و آبادي کشورت به تو باز ميگردانند و مايهي
زينت حکومت تو خواهد شد، همراه با جلب ستايش آنان نسبت به تو، و تو نيز از
اجراي عدالت در ميان آنان، بر ذخيرهاي که نزد آنها از رفاه و آسايش
داري و اعتمادي که از عدالت و مداراي تو نسبت به خود دريافتهاند، ميتواني
تکيه کني؛ زيرا بسا حوادثي پديد ميآيد که اگر بر آنان حواله دهي، آن را
ميپذيرند، در حالي که همراه با طيب خاطر آنان است؛ زيرا آباداني قدرت تحمل
مردم را زياد ميکند و خرابي زمين از فقر و بدبختي صاحبان آن ناشي ميشود و
بيچارگي و فقر مردم به دليل غارت اموال از طرف زمامداراني است که به
ادامهي حاکميت خود اعتماد ندارند و از تاريخ گذشتگان عبرت نميگيرند.
5. عزت و سربلندي جامعه اسلامي
يکي ديگر از اهداف اقتصادي که در رشد و توسعهي اقتصادي و
عدالت اجتماعي موثر است، عزت و سربلندي جامعهي اسلامي است. کلمهي عزت در
آيات و روايات فراواني به کار رفته است و به مسلمانان هشدار ميدهد که در
تمام زمينههاي حيات بشري و در ابعاد گوناگون اقتصادي، فرهنگي، نظامي،
سياسي و غيره بايد عزت و سربلندي خود و جامعه خود را نگه دارند. خداوند
سبحان در اين باره ميفرمايد : وَ لِلَّهِ