4-2-3. توسعه‌ي اقتصادي

عده‌اي بر اين عقيده‌اند که تدوين توسعه‌ي اقتصادي، هم‌زمان با آغاز علم اقتصاد، با انتشار کتاب ثروت ملل آدم اسميت درسال 1776 مي‌باشد؛ اما حقيقتاً بحث‌هاي علمي و سيستماتيک مربوط به اين فرايند بسيار نو است. بنابراين ضرورت توسعه و رشد اقتصادي، پس از جنگ جهاني دوم و خرابي‌هاي فراوان ناشي از جنگ براي بازسازي مناطق جنگ زده مطرح و در دهه‌ي 1970 به طور جدي‌تر عنوان شد و با ورود به قرن بيست مقوله توسعه‌ با چشم اندازي جديد وارد عرصه‌ي علوم انساني گرديد. شايان ذکر است که مفهوم رشد و توسعه تفاوت دقيقي دارند؛ رشد به افزايش کمي و توسعه به تحولات کمي و کيفي نظر دارد. براي حرکت درراستاي يک برنامه‌ي توسعه‌ي جامع، وجود يک‌سري لوازم و ويژگي‌ها ضرورت دارد، که از جمله: مديريت منضبط و کارآمد، آگاه شدن مردم با مباني و اهداف توسعه، وجدان‌کاري، قانون‌مندي، مسئوليت‌پذيري و نظم در فکر و زندگي جامعه، بسيج امکانات فيزيکي و غير فيزيکي و هماهنگي نظام آموزشي کشور، بنابراين عناصر ارزشي و فرااقتصادي و فرهنگ‌ها و عقايد مختلف در جهت‌گيري‌هاي توسعه‌ي اقتصادي جايگاه و نقش به سزايي دارند؛ پس نمي‌توان در مسئله‌ي توسعه فريب ظاهر زيباي يک نسخه‌ي تمام عيار و جهان شمول را خورد.

تلاش يهوديان در توليد بيش‌تر ثروت و توسعه و ترقي مادي، برگرفته از پيام‌هاي متون ديني آن‌هاست؛ هم چنان که مسيحيان قبل از نهضت اصلاح مذهبي، نوعاً به فکر رياضت و آخرت و قناعت بودند و پس از انجام نهضت‌هاي اصلاح ديني و تثبيت مذهب پروتستان و انديشه‌ي کالوينيسم طرف‌دار کار و تلاش و توليد و توسعه‌ شدند.

ماکس وبر، جامعه‌شناس و فيلسوف آلماني، ريشه‌هاي سرمايه‌داري جديد را کاملاً با انديشه‌ي مذهبي پروتستان مرتبط مي‌داند و ميان اخلاق پروتستاني و روحيه‌ي