نکاتي راجع به فلسفه‌ي صدرايي

با دقت در جملات و عبارات صدرالمتالهين چند نکته به دست مي‌آيد:

1. تحول و تکامل فلسفه‌ي اسلامي ملاصدرا و تفاوت ماهوي و ذاتي آن با فلسفه‌ي يونان و اروپا؛

2. جامعيت و کامل بودن انسان شناسي در اين مکتب و عنايت نسبت به انسان شناسي فلسفي، عرفاني و ارزشي؛

3. مستدل کردن مباحث انسان‌شناسي با استمداد از براهين عقلي.

2-6. انسان‌شناسي ديني

از آن جا که تمام اديان آسماني براي هدايت انسان‌ها فرود آمده‌اند، در بخش مهمي از متون اين اديان، مباحث انسان‌شناختي مطرح شده است و در باب ارزش‌ها، حقايق و نهادهاي انساني سخن فراوان گفته‌اند. بحراني که اديان گرفتار آن هستند، وجود تحريف به زيادت و نقيصه‌اي است که در متون ديني آن‌ها پديد آمده و از اين رو رنگ بشري به خود گرفته‌اند. به اتفاق مسلمانان و مستشرقان، قرآن، کتاب آسماني مسلمانان، از اين بحران در امان مانده و وعده‌ي خداوند سبحان در آيه‌ي شريفه‌ي إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحَافِظُون [1]؛ انجاز و تحقق يافته است. در اين بخش به انسان‌شناسي از ديدگاه قرآن و روايات معصومين (ع) مي‌پردازيم تا ابعاد مختلف انسان از طريق وحي کاملاً مشخص شود و از آن رو که ساير اديان آسماني از تحريف مصون نمانده‌اند، از آن‌ها استفاده نخواهيم کرد.

1-2-6. انسان‌شناسي قرآني و روايي

کلمه‌ي انسان و مترادف‌هاي آن، يعني بشر، اناس، انس، ناس، اناسي، انسي و بني آدم در قرآن فراوان استعمال شده است؛ براي نمونه: (إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً) [2]؛ به راستي که انسان سخت آزمند (و بي‌تاب) خلق شده