علم و عمل جز با تندرستى ممكن نيست، و تندرستى نيز جز با تناول كردن غذا و خوراك به مقدار حاجت در هر شبانه روز ميسّر نمى‌شود. از اين روست كه بعضى از نياكان صالح گفته‌اند: «غذا خوردن نيز از امور دينى است»، و بر اين اساس است كه خداوند متعال مى‌فرمايد: كُلُوا من الطَّيِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً.«1» بنابراين هر كس كه اقدام به خوردن غذا مى‌كند تا بدان وسيله به علم و عمل خود يارى رساند و تقوايش را تقويت كند، سزاوار نيست كه زمام نفس را رها كند و آن را همانند چهارپايان در چراگاه آزاد بگذارد تا هر چه مى‌خواهد بخورد زيرا آنچه باعث ديندارى و وسيله رسيدن به ديانت است شايسته است كه مظهر انوار و آداب و سنن دينى باشد، به طورى كه بنده خدا را پاى بند كند و انسان متقى بدان وسيله از گناهان مصون بماند تا آنجا كه اشتهاى به غذا را در خوردن و نخوردن با ميزان شرع بسنجد تا بدان وسيله گناه و معصيتى را از خود دور سازد و اجر و ثوابى را كسب كند هر چند كه در آن غذا بيشترين لذّت نفسانى باشد.

پيامبر اكرم (ص) فرمود: «همانا مرد حتى به خاطر لقمه غذايى كه به طرف دهان خود و همسرش مى‌برد اجر مى‌برد.»«2»

البتّه اين اجر و ثواب در صورتى است كه لقمه غذا را به دستور دين و به خاطر دين بردارد و آداب دينى را رعايت و به وظايف دينى عمل كند.

اينك ما بر آنيم كه وظايف دينى فرد را در هنگام غذا خوردن بيان كنيم از اين رو واجبات و مستحبّات و آداب غذا خوردن و گوارايى آن و كيفيت غذا خوردن را در چهار فصل و همچنين فصل ديگرى در پايان مى‌آوريم.

باب اول، در وظايف كسى كه تنها غذا مى‌خورد.

باب دوم، آدابى كه رعايت آنها چه در صرف غذا به صورت فردى و چه به صورت‌