البته در صورتى كه نفس، اشتياق زيادى به ازدواج پيدا نكند به حدّى كه شخص را پريشان حال كرده به سركشى وادارد. عده ديگرى گفته‌اند: در اين زمان بهتر است ازدواج نكنند، هر چند در زمانهاى قديم ازدواج فضيلت داشته، آن هم موقعى كه كار و كسب رونق داشته و اخلاق غالب زنان پسنديده بوده است.

با توجه به اين اختلاف نظرها حقيقت روشن نخواهد شد، مگر اينكه نخست اخبار و آثارى را كه در تشويق به ازدواج و يا منع از ازدواج رسيده، بيان كنيم و سپس فوايد و پيامدهاى ناهنجار آن را توضيح دهيم تا فضيلت ازدواج و يا ترك ازدواج درباره كسى كه از آفات آن در امان است و يا در امان نيست، روشن شود.

ترغيب به ازدواج‌

اما از آيات خداى متعال فرموده است: وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‌ مِنْكُمْ«1» كه امر به ازدواج مى‌فرمايد، و نيز فرموده است: فَلا تَعْضُلُوهُنَّ أَنْ يَنْكِحْنَ أَزْواجَهُنَّ،«2» كه از ازدواج نكردن نهى مى‌كند و نيز در وصف و ثناى پيامبران مى‌فرمايد: وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلًا من قَبْلِكَ وَ جَعَلْنا لَهُمْ أَزْواجاً وَ ذُرِّيَّةً،«3» كه در معرض منّت‌گذارى و اظهار فضل چنان فرموده است. و نيز به گونه درخواست در قالب دعا، اولياى خود را ستوده و مى‌فرمايد:

وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا من أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ«4» بعضى گفته‌اند: خداى تعالى در قرآن مجيد، هيچ پيامبرى را نام نبرده است مگر آن كه متأهّل بوده است از اين رو گفته‌اند: يحيى- على نبيّنا و آله و عليه السلام- ازدواج كرد، اما همبستر نشد، گفته شد حضرت يحيى براى رسيدن به فضيلت و اجراى سنّت ازدواج كرد! و بعضى گفته‌اند: به خاطر چشم فرو هشتن از نامحرمان ازدواج كرد. و اما