دليل اين كه قبول زكات و صدقات از سوى آنان حقى است بر گردن مردم كه ادا مى‌شود و يا فضيلتى است براى آنان حالت دوم آن است كه آنان براى اداره معيشت خود نيازمند به درخواست از ديگران شوند، در اين صورت جاى اشكال و سختگيريهايى است كه در مورد سؤال از مردم نقل كرديم و نكوهش سؤال ظاهرا دليل بر آن است كه خوددارى از سؤال بهتر است و نظر دادن درباره سؤال بدون توجّه به احوال و اشخاص دشوار است بلكه اظهار نظر در اين مورد موكول به درك موقعيّت و توجه انسان به وضع خود مى‌باشد به اين ترتيب كه حالت ذلّت و آبروريزى و نياز به گرانبارى و خواهشى را كه در سؤال پيش مى‌آيد با فايده‌اى كه براى او و ديگرى از اشتغال وى به علم و يا عمل حاصل مى‌شود، با هم بسنجد. چه بسا كسى كه مردم بهره زيادى از او مى‌برند، خود نيز از اشتغال به علم و عمل بهره فراوان مى‌برد و كسب معيشت با كمترين عرض حاجت بر او سهل مى‌شود و چه بسا قضيه بر عكس باشد و در مواردى هم سود و زيان با هم برابر باشند. بنابراين شايسته است كه شخص تصميم گيرنده به قلبش مراجعه كند، هر چند كه مفتيان در آن مورد فتوا داده باشند، زيرا فتواها تمام جهات و جزئيات احوال را به تفصيل بيان نمى‌كنند.

در ميان پيشينيان كسى بود كه سيصد و شصت دوست داشت هر شب به منزل يكى از آنها وارد مى‌شد و كسى بود كه سى دوست داشت، آنان مشغول عبادت مى‌شدند با علم به اين كه ميزبانان ايشان از اين كه اينان احسان آنها را پذيرايند ممنون هستند، از اين رو پذيرفتن احسان ميزبان از جانب آنها، علاوه بر عبادات آنان، خود خير و نيكى بود. بنابراين در اين امور بايد دقّت لازم صورت گيرد زيرا پاداش گيرنده، وقتى كه از آن براى امر دينى كمك بگيرد، و احسان كننده نيز از روى ميل احسان كند، همانند بخشنده است و هر كس بر اين مطالب آگاهى داشته باشد، مى‌تواند