نظام است پس راهى جز راهى كه خدا نشان داد نخواهد برد و وراى حق جز گمراهى
چيزى نمى باشد . قهرا افراد دو قسم خواهند بود , يك عده آن چنان سقوط مى كنند كه
ديگر راهى براى نجات آن ها نيست . يك عده آن چنان صعود مى كنند كه دسترسى به
آن ها براى ديگران دشوار است . در سوره تين , پس از آن كه خدا سوگندهاى فراوان
ياد مى كند , مى فرمايد( :
لقد خلقنا الانسان فى أحسن تقويم
) [1] . ما انسان را خيلى زيبا آفريديم نه اينكه منظور زيبايى ظاهرى باشد .
او درباره طاووس با همه زيبايى اش اين بيان را ندارد , اما درباره انسان هايى
كه بلال حبشى هم در بين اين هاست مى گويد : احسن تقويم است . زيرا سرمايه زشتى و
زيبايى را ما به او داديم . چون او را با اين سرمايه خلق كرديم . براى اين كه
انسان از اين سرمايه خوب بهره بردارى كند ما به او بديها و خوبيها را الهام
كرديم( .
فألهمها فجورها و تقويها
) [2] . انسان را خداوند با آن سرمايه عظيم آفريد , آن گاه انسان ها دو قسم
شدند . يك عده آن سرمايه را هدر داده و باخت اند( .
ثم رددناه أسفل السافلين
) [3] . يك عده از آن سرمايه تجارت كردند( .
الا الذين آمنوا و عملوا الصالحات
) [3] .
انسان برخوردار از سرمايه شناخت حق و باطل
پس انسان با احسن تقويم خلق شده . با آن سرمايه حق و باطل شناسى خلق شده تا
مسايل ارزشى را بشناسد نه اينكه انسان را بدون ميزان سنجش مسايل ارزشى خلق
كرده باشند . انسان را با