در بعد , چند فص در تفسير اين فص بيايد . و سخن در اين فص اين است كه واجب تعالى مبدأ هر فيض و عالم بذات خود و بما سوايش است و خود يكتاى همه است . تفصيل اين مباحث در پيش است و اينك به بيان اجمالى آن اكتفاء مى شود :

بدانكه ما سوايش همه فيض اويند و خود فياض على الاطلاق است كه هيچگاه فيض از او منقطع نبود و نميشود يا دائم الفضل على البرية و چون همه فيض اويند , همه روابط محضه و تعلقات و تدليات صرفه اند كه فقر وجودى دارند و باضافه اشراقيه حق بر قرارند .

اى سايه مثال گاه بينش *** در پيش وجودت آفرينش

و امكان آنها در حقيقت وجودات مفتاقه آنها است و حقا آنچه در عرصه وجود است وجوب است و بحث در امكانى كه از جهات نسبت است براى سرگرمى است و جز ذات حق و شئون ذاتيه حق در عرصه وجود نيست و وجود جود او است و همه جود وجود او است .

از كران ازلى تا بكران ابدى *** درج در كسوت يك پيرهنش ساخته اند

و چون خود صراح و ظاهر است چنانكه در فص قبل دانستى و ماسوايش همه شئون اويند پس علم او بذاتش عين علم او بماسوايش است كه بسيط الحقيقة كل الاشياء پس علم او بذاتش يعنى علم اجمالى در عين كشف تفصيلى است ألايعلم من خلق و هو اللطيف الخبير و عرصه غير متناهى هستى جز اين بسيط الحقيقة نيست .

همه عالم صداى نغمه او است *** كه شنيده چنين صداى دراز

كثرات مقهورند و وحدت قاهر اين آب است كه و من الماء كل شى حى و آنها كسراب بقيعة يحسبه الظمان ماء حتى اذاجاءه لم يجده