آنانكه محيط فضل و آداب شدند *** در جمع علوم , شمع اصحاب شدند

ره زين شب تاريك نبردند به روز *** گفتند فسانه اى و در خواب شدند

اينها پرسشهائى است كه مختصر درباره آنها بحث خواهيم كرد . ولى آنچه بيش از هر چيزى مسلم است , اينست كه انسان خود را به تفسير و تحليل هستى نيازمند مى بيند , زيرا انسان يك موجود متفكر و خود آگاه است و خط مشى خود را در زندگى (( انتخاب )) ميكند . از طرف ديگر انتخاب نوع خط مشى انسان در زندگى بستگى زيادى دارد به نوع برداشت كلى او از هستى و جهان امور جزئى كه به او احاطه دارد و روزانه در زندگى او را به كار ميايد علاقه نشان ميدهد , به جهان بينى يعنى تفسير كلى از مجموع هستى ولو با معيارهاى عاميانه , علاقه نشان ميدهد .

همه دينها و آئينها و همه مكتبها و فلسفه هاى اجتماعى خواه ناخواه بر نوعى جهان بينى متكى بوده و هست , جهان بينى يك آئين و مسلك به منزله زير ساز و تكيه گاه فكرى آن مكتب به شمار مى رود , هدفهائى كه يك مكتب عرضه ميدارد و به سوى آنها مى خواند و راه و روشهائى كه براى وصول به آن هدفها تعيين مى نمايد و (( بايد )) ها و (( نبايد )) هائى كه انشاء ميكند و مسئوليتهائى كه بوجود مى آورد و ارزشهائى كه معتبر مى شناسد , همه و همه به منزله نتائج لازم و ضرورى آن جهان بينى است كه عرضه داشته و افكار و انديشه ها را به آن مؤمن ساخته است .

انواع جهان شناسى

افراد از نظر جهان شناسى , با يكديگر متفاوتند , بعضى افراد شايد از سطح حيوانات بالاتر نيامده و شناختى درباره جهان ندارند و به تعبير