شرق و خاورميانه – قتل عام خونيني كه در دوره تجزيه هند روي داد، قطع دست دزد طبق شريعت اسلام – در مقابل ظلمي كه مسيحيان در طول تاريخ و بيش از همه در قرن معاصر نسبت به يهوديان روا داشته اند، ارزيابي كرد؟[1] چنان كه هيك در سؤالش بدان تصريح كرده، اين حقيقت كه سنتها به طور كلي قابل ارزشيابي نيستند، به معناي اين نيست كه عناصر و اعمال خاص نبايد مورد داوري قرار گيرند. ملاک هاي اين گونه داوري كدام است؟ پاسخ هيك روشن است. واكنش اخلاقي او نسبت به حقيقت نهايي، ليبراليسم مدرن است. منظور او اين نيست كه مسيحيت به خاطر داشتن ليبراليسم نسبت به اديان ديگر ترجيح دارد، بلكه او همه را به تحسين اخلاق تحت حمايت وسيع کثرت گرايي ديني فرا مي خواند، تا آنجا كه همه آنها حاضر شوند در برنامه ليبرال مشاركت كنند. هيك درباره اين برنامه مي نويسد:

انديشه هاي نوين ليبرال در حقيقت نخست در غرب پديد آمد؛ ولي آنها ذاتاً انديشه هاي سكولاري هستند، و كليساي مسيحي به همان اندازه كه آنها را مورد حمايت قرار داد، به مخالفت با آنها نيز پرداخت. انتقاد مارکسيستهاي معاصر، اومانيستها و فمنيستها از ظلم اقتصادي، نژادپرستي و ظلم جنسي در تفكر ليبرال غربي امري رايج شده و در الهيات آزادي بخش سياه پوستان و فمنيستها پژواك داشته است. ولي اشتباه خواهد بود اگر از اين حقيقت كه انديشه ها مسيحيت را پيش از اديان ديگر تحت تأثير قرار داده است، نتيجه بگيريم كه آنها براي مسيحيت جالب توجّه هستند. چنان كه گويي از آن خود اويند. مسيحيت ليبرال – دمكراتيك غربي معاصر ما كه از نظر جنسي، نژادي