نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 90
الف ـ امام صادق ( ع ) فرمود : (( انما علينا ان نلقى اليكم
الاصول و عليكم ان تتفرعوا (( ( سفينة البحار 1 / 22 ) بر ما لازم است اصول
احكام را بيان نماييم , و بر شما لازم است كه فروع تازه را به اصول پايه
باز گردانيد .
ب ـ امام رضا ( ع ) فرمود : (( علينا بالقاء الاصول و عليكم
التفريع ( اعيان الشيعه 1 / 387 ) بر ماست بيان اصول ( احكام ) و بر شما
تفريع است .
امر امامان به صادر كردن فتوا
دومين دليل بر مدعى , رواياتى است كه امامان در آنها به عالمان و
بزرگان اصحاب خويش امر مى كردند كه براى مردم فتوا دهند . به نمونه هايى
در اين باره اشاره مى كنيم : الف ـ زمانى كه امام على ( عليه السلام ) پسر
عموى خويش قثم بن عباس را به عنوان فرماندار مكه برگزيد به او فرمود : ((
أفت المستفتى و علم الجاهل )) استفتا كننده را فتوا ده و جاهل را تعليم كن .
( اسد الغابه . ( 197 / 4
ب ـ امام صادق ( ع ) به ابان بن تغلب فرمود : (( اجلس فى مسجد
المدينه و أفت الناس , فانى احب ان يرى شيعتى مثلك )) ( جامع الرواة 1 / 9 و
رجال نجاشى ترجمه ابان بن تغلب . (
در مسجد مدينه بنشين و براى مردم فتوا ده , زيرا من دوست دارم مانند تو در ميان شيعيانم ديده شوند .
ج ـ امام صادق ( ع ) در پاسخ كسى كه از مسح بر پارچه اى كه بر ناخن
قطع شده اش قرار داشت پرسش نمود , فرمود : (( يعرف هذا و اشباهه من كتاب
الله عز وجل ما جعل عليكم فى الدين من حرج امسح عليه )) ( وسائل ج 1 / ص
327 / باب 36 از ابواب وضو (
حكم اين مسأله و امثال آن از كتاب خداشناخته مى شود , در دستورات
دينى رنج و سختى براى شما قرار داده نشده است و بر همان پارچه مسح نماييد .
پذيرش امام شيوه معاذ را در بيان فتوا
سومين دليل اين است كه فقيه بزرگ معاذ بن مسلم نحوى كه معاصر
امام صادق ( ع ( بود مى گويد وى به من گفت : (( بلغنى انك تقعد فى الجامع
فتفتى الناس , قلت : نعم واردت ان اسالك عن ذلك قبل ان اخرج : انى اقعد فى
المسجد فيجيئنى الرجل
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 90