فضيل بن يسار مى گويد از امام صادق ( ع ) شنيدم كه به ( قيس . . . ) مى فرمود : خداوند پيامبرش را مؤدب به آداب عاليه گردانيد . پس آنگاه كه پيامبر به مرحله كمال روحى و اخلاقى رسيد او را توصيف فرمود (( انك لعلى خلق عظيم )) ( قلم , آيه 4 ) و سپس امر دين و امت را به او تفويض و واگذار كرد , تا امور آنان را سرپرستى و تدبير كند و آنگاه فرمود : ﴿ما آتاكم الرسول فخذوه و ما نهيكم عنه فانتهوا ﴾. ( حشر , آيه . ( 47

البته به طور مسلم پيامبر همواره به وسيله روح القدس تأييد مى شد و در همه زمينه ها موفق و مصاب بود و در هيچ زمينه اى مرتكب خطا و اشتباه نمى شد زيرا متخلق و مؤدب به اخلاق و ادب الهى بود .

امام صادق ( ع ) پس از اين بيانات به ذكر مصاديقى مى پردازد كه پيامبر ( ص ) در آن موارد بر اساس اختيار تفويض شده بر او عمل نموده است از آن جمله :

خداوند نمازهاى يوميه را هر كدام دو ركعت قرار داده بود كه در مجموع هر روز ده ركعت مى شد . پيامبر به نماز ظهر و عصر و عشا دو ركعت و به نماز مغرب يك ركعت افزود و عمل پيامبر فريضه و واجب گرديد و ترك آن جايز نيست مگر درسفر كه بجز نماز مغرب بايد همه را دو ركعتى بجا آورد . بنابراين خداوند اين كار را به پيامبرش اجازه داده بود و نمازهاى يوميه هفده ركعت شد . سپس امام صادق ( ع ) به مواردى چون استحباب نوافل و استحباب روزه ماه شعبان و سه روز از تمام ماهها و ممنوعيت همه آشاميدنى هاى مسكر اشاره فرموده كه اين امور از ناحيه رسول خدا بر اساس اذن و اجازه پروردگار صورت گرفته است و امر و نهى رسول خدا مطابق امر و نهى خدا قرار داده شد و بندگان همچنانكه بايد مطيع خدا باشند بايد به اطاعت رسول خدا نيز اهتمام ورزند .

روايت دوم

در كتاب بصائر الدرجات ( ص 381 حديث 14 ) از زراره نقل شده كه امام صادق ( ع ( فرمود : رسول خدا ( ص ) ديه ( جريمه مالى ) قرار داد براى جنايتى كه وارد شود بر چشم و جنين و جان آدمى و بينى . و حرام كرد نبيذ ( عصاره خرما ) و هر چيزى مستى آور را . در اين هنگام شخصى از امام صادق ( ع ) پرسيد : آيا بدون اينكه وحى در زمينه اين مسايل نازل شده باشد پيامبر اين احكام را بيان داشته , امام صادق فرموده : آرى , تا معلوم گردد چه كسى رسول خدا را اطاعت مى كند و چه كسى او را عصيان مى نمايد .