درهر حال تفاوت بين اصطلاحات ديرپا با اصطلاحات جعلى نوپا در اين است كه اصطلاحات ديرپا به دليل قدمت آنها بررسيهاى علمى و تحليلهاى زيادى روى آن از طرف عالمان صورت گرفته و حدود و حيطه و نظرگاه آنها روشن مى باشد , ولى اصطلاحات جعلى نوپا به دليل نوظهور بودن آن , همراه با پيچيدگيها و ابهامهاى بسيار است .

بدين جهت بجا و مناسب ديدم در اينجا دو معنى و مفهوم واژه نوپا و سنتى را مورد بررسى و نقد قرار دهم تا معلوم شود در چه صورتى اين دو واژه با هم تنافى دارند و در چه صورتى تنافى ندارند .

مفهوم اصطلاح پويا

اصطلاح پويا داراى دو معنى و مفهوم بوده كه در بينش اماميه يكى منفى و ديگرى مثبت است .

اول ـ معناى منفى آن عبارت است از تشريع و بيان احكام بر اساس راى و تفكر شخصى و بر اساس مصلحت انديشى غير مبتنى بر ملاكهاى معتبر شرعى و عقلى . اين امر اصولا , فقه نيست تا ما بتوانيم آن را به عنوان فقه بپذيريم , زيرا فقه زاييده وحى است نه زاييده افكار انسانها .

اگر مقصود آنانى كه پرچم پويايى فقه را برافراشتند اين معنى باشد اين هيچگاه مورد پذيرش ما نبوده و هيچگاه نخواهد بود . زيرا اصولا ما نيازى به چنين تشريع در مقام پاسخ رويدادها نداريم . همان گونه كه ما نيازى در مقام استنباط احكام از راه منابع ظنى مانند قياس , استحسان , اجتهاد از راه رأى , مصالح مرسله , قاعده استصلاح و شريعت سلف نداريم . زيرا ما در مقام استنباط احكام حوادث واقعه , با به كارگيرى اجتهاد پويا ( بعد از سنجيدن ابعاد قضايا و ويژگيهاى درونى و بيرونى موضوعات ) در اصول احكام كه در