نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 300
بحرانى صاحب حدائق و حاج ملااسماعيل خواجويى بوده است . او داراى تأليفات
زيادى است كه از جمله آنها تجريد الاصول است . اين كتاب اگر چه از نظر حجم
كوچك , ولى از نظر محتوا و مضمون بسيار بزرگ است .
اين عالم جليل القدر علاوه بر مقام اجتهاد و مرجعيت داراى طبع
شعر هم بوده و اشعار جالبى مى سروده است و اشعار او در دو كتاب به چاپ
رسيده است . ملامهدى نراقى نخستين عالم بزرگى است كه بعد از وحيد بهبهانى
وفات نمود .
8 ـ سيد على طباطبايى
آية الله سيد على طباطبايى ( م 1231 ) شاگرد و داماد و
خواهرزاده وحيد بهبهانى , او داراى تأليفات گرانقدر از آن جمله رساله هايى
در اصول است , ولى تأليف معروف او كتاب فقهى رياض المسائل است , كه شرح بر
مختصر النافع محقق حلى است , اين كتاب از نظر تربيت و تنظيم در اين دوره بى
نظير و نخستين كتابى است كه به شكل كامل به جامعه علمى آن عصر عرضه شده و
از اين رو مورد شگفتى و استفاده عالمان اين دوره و دوره هاى بعد واقع شد و
هنوز هم بعد از گذشتن دو دوره از اهميت آن كاسته نشده و مورد استفاده
محققان و فقهاى بزرگ قرار دارد . در اينجا بجاست سخن صاحب جواهرالكلام را
درباره آن نقل كنيم , وى در مقدمه آن كتاب گفته است :
(( من كتاب جواهر را به عنوان كتاب مورد مراجعه ديگران ننوشته ,
بلكه براى خودم به عنوان يادداشت نوشتم , چون در مسافرت مورد پرسش مسائل
شرعى قرار مى گرفتم تصميم گرفتم كتابى كه به هنگام نياز مرجع مى باشد
بنويسم , اگر قصد داشتم در فقه كتابى بنويسم به سبك رياض المسائل مير سيد
على طباطبايى مى نوشتم . ((
در وصاياى شيخ اعظم انصارى به طلاب آمده است : كتاب رياض المسائل
سيد على طباطبايى را مورد بحث و بررسى قرار دهيد زيرا شما را در نيل به
اجتهاد كمك فراوان خواهد نمود .
9 ـ ميرزاى قمى
آية الله ملا ابوالقاسم گيلانى رشتى معروف به ميرزاى قمى ( م
1231 ) نويسنده كتاب مشهور قوانين الاصول . اين كتاب به مبانى اصول فقه
تكامل بخشيد و به گونه
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 300