عالمان پس از شيخ , او را بالاتر از اين مى ديدند كه بخواهند فتاواى و نظريات او را مورد نقد قرار دهند و هيچ يك از آنان اين مطلب را به خود اجازه نمى داد . در حقيقت يك نوع خود باختگى علمى در برابر عظمت و بزرگى شيخ به آنها دست داده بود كه مانع از اظهار نظر در مقابل آراى او مى گشت .

كار شيخ يعنى تفريع و تطبيق از راه به كارگيرى اجتهاد در منابع و پايه هاى شناخت , به جاى اينكه واكنشى مثبت در جامعه فقهى اجتهادى بجا گذارد و ديگر علما و انديشمندان را به رشد انديشه فقه اجتهادى رهنمون شود تا در پاسخ از مسائل جديد و فروع تازه و پديده ها و رويدادها مفيد باشد آنها را در هاله اى از احساسات و عواطف گرفتار نمود و جنبه تقدسى آن بر بعد علمى و اجتهاديش پيشى جست , به اين حد كه شخصى سخن از خوابى به ميان مىآورد كه امام على بن ابى طالب ( عليه السلام ) در عالم رؤيا به صحت تمامى فتاواى شيخ در كتاب نهايه گواهى داده است . و اين دليل عمق نفوذ افكار و انديشه هاى شيخ در ضمير عالمان و دانشيان آن دوره و نيز خود باختگى آنان بوده است .

پيامد خود باختگى مجتهدان :

خود باختگى فقيهان و مجتهدان پس از شيخ طوسى تا زمان مجتهد بزرگ ابن ادريس ( م 598 ه ) ادامه يافت . اين خودباختگى در برابر آرا و نظرات شيخ , پيامدهاىناپسندى را در آن زمان به دنبال داشت .

بايد دانست خودباختگى در برابر آراى گذشتتگان هم اكنون در زمان ما با اينكه حكومت اسلامى برقرار شده است نيز وجود دارد و پيامدهاى آن به گونه اى است كه قابل چشمپوشى نيست , و لازم به تذكر است كه ما پيامدهاى خودباختگى در برابر آراى