responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم    جلد : 1  صفحه : 212
و زمان وجود مجتهدان اهل استنباط لازم و ضرورى بوده و هست . از ابتداى قرن اول اسلامى تا قرن سوم مجتهدانى حضور داشته اند كه هر واقعه و حادثه اى كه رخ مى داده از طريق اجتهاد طبق اصول اوليه شريعت حكم آن را استنباط كرده و از اختلاف نظر , باكى نداشته و آن را امرى عادى و طبيعى تلقى مى كرده اند , بلكه آن را رحمت مى شمردند , زيرا اين يكى از سنتهاى طبيعت است . واقعى نيست كه بين آنان از نظر مذهب در بعضى از چيزهاى اختلافى نباشد و پيروان هر يك از آنها دفاع نكنند , ولى هنگامى كه بر مسلمانان در فهميدن رموز و اسرار شريعتشان جمود عارض شد و قصور و كوتاهى بر آنان استيلا يافت , به گونه اى كه به خود اجازه انديشيدن و به كار انداختن فكر خود به واقعيتهاى نوين نداده اند , آنان گفته اند اين بدين جهت است كه باب اجتهاد مسدود است با آنكه حقيقت اين است كه باب اجتهاد به نص كتاب و سنت تا روز قيامت براى همگان باز است . (( . . .

فراخوانى به بازگشايى باب اجتهاد :

در دوره هفتم اجتهاد ( در اواسط نيمه قرن ششم ) دانشمند بزرگ ابوالفتح شهرستانى ( م 548 ه ) براى باز كردن باب اجتهاد قيام كرد و سد آن را به گونه شديد مورد اعتراض قرار داد و در اواخر قرن هشتم علامه ابواسحاق شاطبى ( م 790 ) و جلال الدين سيوطى در اوايل قرن دهم ( م 911 ) نيز از شهرستانى پيروى كرده و سد باب اجتهاد را مورد نكوهش قرار داده اند .

علامه سيوطى رساله اى در اين زمينه به نام الرد على من اخلد الى الارض و جهل ان الاجتهاد فى كل عصر فرض تأليف كرد و در مقدمه اين رساله نوشت كه : بر مردم جهل و نادانى غالب شد و محبت به عناد آنها را كر و كور نمود . آنان , ادعاى اجتهاد را بزرگ به حساب آوردند و آن را بين بندگان خدا منكر محسوب داشتند , اين نادانان نفهميدند كه اجتهاد در هر عصر و زمانى يكى از واجبات كفايى بحساب آمده , و در هر زمانى بر اهل هر منطقه اى واجب است كه دسته اى براى اين جهت قيام نمايند .

ابوطيب صديق حسن خان در كتاب حصول المأمول من علم الاصول ( ص 186 ) در مقام انكار از منحصر شدن مذاهب در چهار مذهب معروف و لازم بودن فتح باب اجتهاد در اين زمينه گفته است : (( هر كس فضل خدا را منحصر بر بعضى از مخلوقات او بداند و

نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم    جلد : 1  صفحه : 212
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست