منقرض شدن خلافت عباسيان :

در سال 656 با حمله مغول به بغداد و كشته شدن خليفه عباسى المستعصم و فرزندانش خلافت عباسى منقرض گرديد و مناطق اهل تسنن سه سال و نيم بدون خليفه باقى ماندند . در اين وقت مردم احساس نياز به يك زعيم و رهبر مذهبى مى نمودند .

به اين دليل بيبرس ملقب به ظاهر پادشاه كشور مصر از پادشاهان دولت مماليك پس از آنكه بر مغول غلبه يافت احساس كرد وقت آن رسيده كه خلافت عباسى را احيا كند . از اين رو از عموى المستعصم عباسى خليفه مقتول محمد بن ناصر عباسى كه از چنگ مغول نجات يافته بود درخواست كرد كه به مصر بيايد , آنگاه خود پادشاه و قاضى القضاوت تاج الدين و بزرگان فقها و همه مردم در سال 660 يا 659 با محمد بن ناصر عباسى به عنوان خليفه زمان بيعت كردند , وى با لقب المستنصر بالله در قاهره مقر جديد خلفاى عباسى در مركزى دور از بغداد به وسيله پادشاه الظاهر بالله احيا شد .

خلافت , تنها جنبه مذهبى داشت :

اما در اين زمان , خلافت جنبه سياسى نداشت بلكه تنها جنبه مذهبى خالص داشت , تا آنكه ملك بيبرس تصميم گرفت بغداد را به عنوان مركز خلافت عباسيان مجددا برگرداند و او بدين خاطر ارتشى را به گونه كامل آماده نمود و با خليفه المستنصر بالله متوجه عراق شدند . هنگاميكه دمشق را فتح كردند پادشاه بيبرس به مصر بازگشت , ولى المستنصر بالله متوجه بغداد شد و به آن صوب حركت كرد . پيش از آنكه به بغداد برسد مغولان وى و بيشتر اصحاب و يارانش را كشتند . مدت خلافت او پنج ماه و بيست روز بوده است .

خلافت احمد بن على در مصر :

در اين زمان يكى از منسوبين عباسيان به نام احمد بن على از بغداد فرار كرده و در حلب مخفى شده بود , پادشاه بيبرس او را به مصر طلبيد و با او به عنوان خليفه بيعت كرد , وى با لقب الحاكم بامرالله در سال 661 در قاهره به خلافت نشست , بدين گونه دوباره خلافت عباسيان در مصر تجديد شد .

جالب اينكه براى الحاكم بالله خلافت تنها جنبه دينى داشت نه جنبه سياسى . او در