نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 196
13 ـ فراخوانى به بازگشايى باب اجتهاد .
14 ـ برپايى برخى از عالمان براى بازكردن درهاى اجتهاد .
معناى انسداد باب اجتهاد :
منظور از انسداد باب اجتهاد اين است كه كسى در مسائل فقهى حق
اجتهاد ندارد و بر همه لازم است كه از فقهاى مذكور تقليد نمايند . و بعضى
در اين نظريه راه افراط را پيموده اند و گفته اند هر كه از غير اينها تقليد
و پيروى نمايد . زنديق و عمل آنها باطل و گرفتار آتش خواهد شد . ( به نقل
از سيف الابرار المسلول على الفجار , نوشته محمد بن عبدالرحمان ملحتى ( ص 8
) و الواحدة الاسلاميه نوشته رشيد رضا , ص ( 37
انواع اجتهاد از نظر اهل سنت :
اجتهاد از نظر دانشيان اهل سنت داراى چند نوع است كه عبارتند از :
1 ـ اجتهاد مطلق يا مستقل .
2 ـ اجتهاد مطلق منتسب يا نيمه مستقل .
3 ـ اجتهاد مقيد يا اجتهاد در مسائلى كه داراى نص نباشد .
4 ـ اجتهاد در ترجيح .
5 ـ اجتهاد در فتوا .
اجتهاد مطلق يا مستقل :
اجتهاد مطلق و يا مستقل از اجتهاد مجتهدى است كه داراى منابع و
مبانى خاص و نظر مستقل باشد و تابع هيچ مجتهدى نباشد , مانند پيشوايان
مذاهب چهارگانه اهل سنت : ابوحنيفه ( م 150 ) و مالك بن انس اصبحى و محمد
بن ادريس شافعى و احمد بن حنبل شيبانى و يا پيشوايان مذاهب ديگر از اهل سنت
كه در اين زمان داراى پيروانى نيستند , از قبيل عبدالرحمان اوزاعى ( م 157
) و سفيان ثورى ( م 161 ) و ليث بن سعد ( م 175 ) و داود بن على اصفهانى (
م 237 ) و محمد بن جرير طبرى ( م 310 ) و يا جز اينها كه داراى مذهب خاص
بوده اند . ابن عابدين حنفى اينگونه مجتهد را مجتهد در شرع ناميده است .
نام کتاب : ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامي نویسنده : جناتی، محمدابراهیم جلد : 1 صفحه : 196