فقيهان در كوفه : فقيهانى كه در كوفه تصدى فتوا را داشتند سه دسته بودند :

دسته اول كه از درخشندگى خاصى برخوردار بوده اند عبارتند از :

عبدالله بن قيس اشعرى ( م 42 يا 52 ) ,

علقمة بن قيس بن عبدالله ( م 62 يا 65 ) ,

مسروق بن اجدع همدانى ( م 62 يا 63 يا 64 ) ,

عبيدة بن عمرو سلماسى مرادى ( م 72 يا 73 يا 92 ) ,

اسود بن يزيد قيس نخعى ( م 74 يا ( 75

شريح بن حارث قاضى ( م 78 , 80 يا 120 ) ,

عبدالله بن ابى اوفى ( م ( 82

و ابراهيم بن يزيد نخعى . آنان از بنيانگذاران مدرسه رأى و از تلاميذ عبدالله بن مسعود بوده اند , مسئول اين مكتب و مدرسه , ابراهيم بن يزيد نخعى بوده است .

دسته دوم : سعيد بن جبير ( م 94 يا ( 96

ابراهيم بن يزيد نخعى ( م 95 ـ 96 ) ,

اسود بن يزيد نخعى ( م 95 ) ,

عامر بن شراحيل , معروف به شعبى ( م 103 يا 104 يا 105 يا 106 يا 107 ) ,

حكم بن عيينه ( م 115 ) ,

حبيب بن ابى ثابت ( م 117 ) ,

حماد بن ابى سليمان ( م 120 ) ,

عبدالله بن شبرمه ( م 144 ) ,

محمد بن عبدالرحمان بن ابى ليلا ( م 148 ) , كه خود پيشواى مذهب بود .

دسته سوم : ابوحنيفه پيشواى مذهب حنفى ( م 150 ) ,

حسن بن صالح ( م 149 ) ,

سفيان بن سعيد ثورى ( 61 يا 62 ) پيشواى مذهب ثورى ,

شريك بن عبدالله همدانى ( م 177 ) .

فقيهان در بغداد : سلمان فارسى ( م 36 هـق ) ,

محمد بن ادريس شافعى ( م 204 ) , پيشواى مذهب شافعى در مذهب قديم ,