ابوعبدالله باهلى نيز از جاعلان حديث بود و حتى هنگامى كه در اين باره مورد اعتراض اهل دانش قرار گرفت , گفت من براى نرم كردن قلبهاى مردم دست به چنين كارى زدم .

براى پرهيز از طولانى شدن به ذكر اسامى مذكور بسنده شد . جهت آگاهى از افراد بيشتر مى توانيد به كتاب گرانقدر الغدير ( ج 5 , ص 217 ) علامه امينى حدود هفتصد تن از جاعلان و حديث سازان را يادآور شده اند و وفيات الاعيان و لسان الميزان ( ج 5 ) و علوم الحديث ( ص 291 ) و نيز ميزان الاعتدال مراجعه نماييد .

تذكر يك نكته

برخى از جاعلان و حديث سازان از عالمان و زاهدان زمان خويش بوده اند , مع ذلك بر اساس بعضى از بينشهاى نادرستى دست به چنين كارى زده و حتى خود را در كار ناپسند خود مثاب و مأجور مى پنداشتند .

حاكم نقل مى كند كه به يكى از زهاد و اهل عبادت گفتند چرا احاديث به عنوان رسول خدا مى ساختى ؟ در پاسخ گفت چون مردم را از قرآن روگردان ديدم بدين جهت احاديث را جعل نمودم تا به قرآن رو آورند . به وى گفتند مگر نشنيده اى كه رسول خدا فرمود هر كه دروغى را بر من نسبت دهد جايگاهش پر از آتش گردد ؟ در پاسخ گفت من بر او دروغ نبستم بلكه به نفع او حديث جعل نموده ام . ( ما كذبت عليه انما كذبت له ( ميسرة بن عبدربه مى گفت من براى ترغيب مردم به كارهاى خوب حديث جعل كردم و اجر خود را از پروردگار مى خواهم .

پيشگويى رسول خدا از جعل حديث

در اين دوره برخى از احاديثى كه در زمينه هاى گوناگون مطرح مى شد بگونه اى بود كه شباهتى با احاديث رسول خدا نداشت . گفتار پيامبر در اين باره چنين است : (( سيكون فى آخر امتى اناس يحدثونكم ما تسمعوا انتم و لا آباؤكم فاياكم و اياهم)) : در آخر زمان مردمى مى باشند كه احاديثى را برايتان نقل مى كنند كه نه شما شنيده ايد نه پدرانتان , بپرهيزيد از آنان . ( صحيح مسلم , ج 1 ص 9 و شرح آن از نووى , ج 1 , ص . ( 78