در هر حال منع تدوين حديث و سوزاندن آنها نتايج سوئى را به دنبال داشت كه همگان از آنها آگاهى دارند . زيرا در كتاب خدا خطوط كلى احكام شرعى ترسيم گرديده , اما جزئيات و شرايط و موانع احكام را احاديث بيان مى كند . بدين جهت است كه نياز مجتهد در مقام استنباط احكام شرعى به احاديث بيش از كتاب خداست .

پنجم ـ تعارض احاديث

پنجمين علت گرايش برخى از صحابه به اجتهاد از راه رأى وجود تعارض در احاديثى است كه از رسول خدا نقل مى شده و اين تعارض عللى داشت , از آن جمله است :

الف ـ اختلاف راويان در استعداد و درك سخنان رسول خدا .

ب ـ اختلاف آنان در ضبط و حفظ احاديث رسول خدا .

ج ـ حضور و عدم حضور برخى افراد در زمانى كه رسول خدا احكامى را بيان مى كرد .

د ـ اختلاف در نقل احاديث منقول از پيامبر , زيرا بعضى به گونه اى و برخى به گونه ديگر نقل مى كردند .

هـ عدم توجه بعضى از راويان به قرائن مقاليه و يا قرائن حاليه كه مقرون به كلام رسول خدا بوده است و توجه بعضى ديگر به آنها .

و ـ مقيد نبودن برخى از راويان به نقل عين الفاظ پيامبر .

ز ـ نقل به معنا كردن سخنان رسول خدا از سوى برخى راويان .

ح ـ تقطيع حديث توسط راويان , زيرا بعضى تنها بر نقل صدر حديث و بعضى ديگر بر ذيل حديث بسنده مى كردند و . . .

ششم ـ نپذيرفتن احاديث خاندان رسالت

ششمين علت گرايش برخى از اصحاب به اجتهاد از راه رأى شخصى , عدم پذيرش احاديث خاندان رسالت است كه اين معلول عوامل سياستهاى حاكم بر زمان بود .

هفتم ـ توجيه اعمال ناپسند برخى حاكمان

هفتمين علت گرايش به اجتهاد از راه رأى , توجيه كارهاى ناپسند و خلاف برخى از حاكمان و واليان است كه اين مطلب از راه رأى امكان پذير بود , ولى از راه منابع معتبر