نام کتاب : حديث بي کم و بيش (شرح گلشن راز شيخ محمود شبستري ) نویسنده : محمدی باغملائی، محمدکاظم جلد : 1 صفحه : 336
انسان نسخه منتخب عالم هستى است بنا بر اين تمام حالاتى كه براى موجودات و ممكنات عالم در روز قيامت كبرى ﴿يوم تبلى السرائر﴾[1] اتفاق مى افتد.
براى او در هنگام مرگ كه زمان جدا شدن روح از بدن مى باشد تمام
آن حالات به حكم «من مات فقد قامت قيامته»[2] كه قيامت صغرى است ظاهر و
آشكار مى گردد.
در بيان مطابقت اجزاء انسان با اجزاء عالم
657) تن تو چون زمين، سر آسمان است
حواست انجم و خورشيد جان است
همان طور كه در بيت 656 گفته شد انسان چون منتخب كتاب عالم هستى
است تن او مانند زمين و سر او مانند آسمان است و حواس انسان كه وسيله تشخيص
و درك اوست، در آفاق به مانند ستارگان مى باشد ﴿بالنجم هم يهتدون﴾[3]
روح و جان آدمى مانند آفتاب است. يعنى همان طور كه آفتاب جهان را روشن و
زنده مى كند، روح و جان وجود آدمى را حيات و كمال مى بخشد.
658) چو كوه است استخوانهايى كه سخت است
نباتت موى و اطرافت درخت است
استخوانهاى بدن آدمى در سختى همچون كوه است و موى بدن آدمى مانند
نبات و گياه و دست و پاى انسان كه در دو طرف بدن قرار دارد مانند درخت
مى باشد.