به طور خلاصه , عده كثيرى اجماع منقول را حجت نمى دانند , و حق مسئله هميناست . زيرا نه به حجيت خبر واحد مى توان تمسك كرد و نه قائل شد به اينكه اين چنين اجماعى كاشف از قول معصوم است . تنها اجماع محصل است كه مى تواند كاشف قول معصوم ( ع ) باشد . فقيه به بركت تتبع در اقوال اعاظم فقها , بخصوص متقدمين آنها كه معاصر ائمه ( عليهم السلام ) يا قريب العصر به امام معصومند , تحصيل اجماع مى كند و حدس قطعى مى زند . وقتى فقيهى مى بيند كه بزرگانى چون على بن ابراهيم , ابراهيم بن هاشم , على بن بابويه , صدوق و شيخطوسى و شيخ مفيد و كلينى و سيد مرتضى ( رحمة الله عليهم ) همه در يك مسئله متفقند , اين اتفاق را كاشف از رأى معصوم مى داند . زيرا به اين نكته عنايت دارد كه اين بزرگواران متعبد به اخبار و رواياتند , و اهل قياس و استحسان نيستند تا به ادله عقلى تمسك كنند . [20]

البته ممكن است روايت مورد استناد آنها بر ما معلوم نباشد , اما عدم دسترسى به روايت بدان معنى نيست كه آن بزرگان از راه ديگر جز روايات مصوم به ا ين نظر رسيده اند . در اينجا بايد گفت كه روايات مورد استناد آنها به نظر ما نرسيده است . بدين گونه است كه با استفاده از قول اين بزرگان كه اجماع محصل است حدس قطعى ما آن مى شود كه رأى معصوم نيز همين است .