پيش از شروع بحث درباره عام و خاص , شايسته است كه به تعريف
اين دو اصطلاح و نيز بيان فرق بين عموم و مطلق بپردازيم , و به اقسام عام و
آنچه دلالت بر عموم مى كند و نيز مخصص اشاره كنيم :
1 . عموم
عموم سريان و شمول مفهوم است براى كليه امورى كه مفهوم مورد
نظر صلاحيت اشتمال بر آنه را دارد در مقابل خصوص كه شمول و سريان ندارد ,
و عبارت است از حكمى كه شامل بعضى افراد موضوعش مى شود و , بدين سبب
قابليت انطباق و شمول و سريان ندارد . ألبته تعاريفى از اين قسم در مورد
عام و خاص جزء تعاريف حقيقى نيستند , يعنى تعريف به جنس و فصل و يا به
حد تام و حد ناقص و رسم تام و رسم ناقص نمى باشند , بلكه شرح الاسمند كه
همان تعريف بهأظهرالخواص باشد , و در نتيجه نه جامع و نه مانعند .
2 . فرق بين عموم و اطلاق
در مورد فرق بين عموم و اطلاق نيز گفته مى شود كه مطلق همانند
عموم گزارشگرشمول و سريان است , با اين فرق كه در عموم شمول و سريان
بالوضع است , يعنى واضع است كه يك رشته از ألفاظ و يا يك سلسله از
أعداد را براى شمول و سريان وضع مى كند , حال آنكه در مطلق شمول و سريان
بالوضع نيست , بلكه به مقدمات حكمت است , يعنى ما پس از تمام شدن
مقدمات حكمت ,