كاميابى و شكست‌هاى سياسى و عاقبتِ دورى از فطرت انسانى و افتادن در ورطه خود فراموشى و گسست از مبدأ، از ميان ورق‌هاى زرين تاريخ خود را مى‌نمايانند و راهنمايى‌هاى لازم را براى رهسپارى به سوى كمال انسانى در ابعاد گوناگون در پيش پاى آدمى مى‌نهند. از اين‌رو مطالعه تاريخ به‌طور عام و مطالعه و تحقيق در تاريخ اسلام به‌طور خاص، به مثابه ضرورتى براى همگان و بهويژه آينده‌سازان اين مرز و بوم شايان توجه و تأكيد است.

‌ كتابى كه در پيش رو داريد حاصل تلاشى است كه در گروه تاريخ اداره تحقيق و تدوين متون درسى معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامى نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها به انجام رسيده است. اين مجموعه به قلم برادر ارجمند جناب آقاى محمد نصيرى‌رضى و براساس سرفصل تهيه شده در گروه تاريخ معاونت با عنوان ‌درسنامه تاريخ تحليلى اسلام‌ تدوين شده است كه در دو واحد درس عمومى در مقطع كارشناسى تدريس مى‌گردد.

‌ در تنظيم محتوايى كتاب، تلاش بر آن بوده تا محتوا در قالب يك متن درسى سامان يابد. در ابتداى هر فصل اهداف كلى و در انتهاى آن پرسش‌هاى اساسى و محورهايى براى تحقيق فراگيران، هم‌چنين منابعى براى مطالعه بيش‌تر ارائه گرديده است. در هر يك از مباحث به برخى از فرازهاى مهم و قابل توجه در داخل كادر مشخص تأكيد شده است.

‌ در پايان، ضمن تقدير از تلاش‌هاى علمى گروه تاريخ، نگارنده محترم و همه عزيزانى كه در تهيه اين مجموعه ياورمان بوده‌اند، اذعان مى‌دارد كه با همه كوشش‌هاى به عمل آمده اين متن را نمى‌توان متن كامل و بى‌نقص دانست. رجاء آن مى‌رود كه استادان محترم تاريخ اسلام و ديگر انديشمندان گران‌قدر و دانشجويان عزيز پس از مطالعه آن، ما را در جهت تكميل و تنظيم بهينه اين نوشتار يارى رسانند و نظرات عالمانه خود را جهت رسيدن به متنى مطلوب و حتى‌المقدور جامع و بى‌نقص، براى ما ارسال دارند.

نهـاد نمايندگى مقـام معظّم رهبـرى در دانشگاههـا ‌

معاونت‌اموراساتيدودروس معارف‌اسلامى ‌

مديريت تحقيق و تدوين متون درسى ‌