انسان منشأ اين تلقى به‌شمار مى‌رود.

سياست‌هاى جهان‌گشايانه، نژادپرستى و قوم‌گرايى بر تار و پود بسيارى از اين تلاش‌ها و تحقيقات خاورشناسانه سايه افكنده، غبار بدبينى بر بسيارى از اين فعاليت‌ها نشانده است تا آن‌جا كه بسيارى، خاورشناسى را بخشى از استراتژى سياسى قدرت‌هاى غربى شمرده، ادعاى دانش و بى‌طرفى را غيرقابل پذيرش دانسته‌اند.

‌ سياست‌هاى استعمارى غربيان سبب شده است تا شرقيان، شرق‌شناسى را ابزارى براى پايمال كردن ميراث فرهنگى، ارزشى و دينى خود به‌شمار آورند. [1] گره‌خوردن آشكار و پنهان شرق‌شناسى علمى با اهداف‌سياسى تا آن‌جا پيش رفته است كه حتى برخى از شرق‌شناسان درشمار منتقدان جدى آن قرارگرفته‌اند. يكى‌از پژوهش‌گران مى‌نويسد:

اگر مستشرقى گفت: ماست سفيد است، هميشه جاى اين احتمال را در ذهن خود نگاه داريد كه يا ماست اصلا سفيد نيست، يا اثبات سفيدى ماست مقدمه‌اى است براى نفى سياهى از ذغال. [2]

‌ خانم ‌آن مارى شيمل‌، ضمن اشاره به انگيزه‌هاى استعمارى پژوهش گران انگليسى و فرانسوى، چنان معتقد است كه نگرش‌هاى شرق شناسان در طول دهه‌هاى اخير پيوسته مورد انتقاد قرار گرفته است. [3]

‌ يكى از خاورشناسانى كه تحقيقات بسيارى درباره تاريخ اسلام انجام داده و سخت مورد نقد و اعتراض حتى غيرمسلمان‌ها قرار گرفته ‌هنرى لامنس‌ است. دانشمند منصف مسيحى جورج جورداق در نقد عالمانه‌اى از غرضورزى اين كشيش بلژيكى اظهار تأسّف كرده و اين‌گونه آثار را خلاف روحيه و روش علمى مى‌داند. [4]

‌ ‌تاريخ اسلام دانشگاه كمبريج‌ يكى از آثار جديد شرق‌شناسان درباره تاريخ اسلام است كه به‌عنوان دريافتى نوين و به هدف گسترش فهم و ادراك اسلام ارائه شده است. ادوارد سعيد ـ پژوهش‌گر مشهور مسيحى فلسطينى مقيم امريكا ـ درباره اين اثر مى‌نويسد: ‌... نه