كار فكرى ـ يعنى مبارزه با تحريف‌ها و بدعت‌ها ـ نيز در حقيقت بريدن رگ زندگى دستگاه خلافت بود و با واكنش فرمانروايان روبه‌رو مى‌شد.

‌ توجه به اين نكته كه يك دعوت مسلكى كامل كه مى‌خواهد به‌كار بردن قدرت را از هرگونه زورگويى و تجاوز به آزادى مردم دورنگاه دارد و اصول و موازين اساسى اسلام را مراعات كند، به‌هيچوجه نمى‌تواند بدون دعوتى فراگير در جهت پذيرش امامت انجام گيرد، پيچيدگى و دشوارى انتخاب و اقدام را بيش‌تر آشكار مى‌سازد.

راز تحريف‌ها و ابهام‌ها

سرّ ابهام‌ها و برخى از تحريف‌ها در زندگى سياسى، اجتماعى و حتى فرهنگى امام(عليه السلام) و پيروان وى در دو واقعيت درونى و بيرونى تاريخى نهفته است; آنچه مربوط به واقعيت درونى است، ماهيت چنين كارهاى تشكيلاتى است; اگر با اصول درست پنهان كارى همراه باشد، همواره پنهان مى‌ماند و رازدارى صاحبانش نمى‌گذارد گوش نامحرمى آن را دريابد. ولى اگر كار به ثمر نشيند و قدرت را در دست گيرند، دقايق ريز پنهان، آشكار مى‌شود. به همين سبب اكنون بسيارى از ريزه‌كارى‌ها، فرمان‌هاى خصوصى و ديدارهاى محرمانه سران دوران دعوت بنى‌عباس در تاريخ ثبت است و همه از آن آگاهند.

بى‌گمان اگر نهضت علوى نيز به ثمر مى‌رسيد و قدرت و حكومت در اختيار امامان شيعه يا عناصر برگزيده آنان قرار مى‌گرفت، ما امروز از همه يا بسيارى از رازهاى دعوت علوى و تشكيلات گسترده و محرمانه آن آگاه مى‌شديم.

واقعيت بيرونى تاريخ به خصلت تاريخ‌نويسى و تاريخ‌نويسان مربوط است. به‌طور طبيعى، اگر در تاريخ رسمى نام و خاطره‌اى از محكومان و ستمديدگان ثبت شود، براساس خواست ستمگران و حاكمان است. ‌مورخ رسمى‌ كه انبوه كردار و گفتار وابستگان فرمانروا را بى‌دغدغه و زحمت در دسترس دارد و مزد مناسبى نيز دريافت مى‌كند، خطركردن و ثبت فعاليت‌هاى گروهى محكوم را نادرست و مخالف با حكم خرد مصلحت‌انديشى مى‌يابد. كتاب‌هاى تاريخ موجود بر درستى اين سخن گواهى مى‌دهد. [1]

‌ همه كتاب‌هاى تاريخ معروف و معتبر كه منبع تحقيقات و گزارش‌هاى بعدى به‌شمار مى‌آيد، در دوران حكومت عباسى يعنى تا سال 656 هـ .ق نوشته شده است و از يك مورخ دوران عباسى انتظار نمى‌رود بتواند يا بخواهد اطلاعات درستى از زندگى امام‌صادق (عليه السلام) يا