الجَاهِلُ صَخْرَةٌ لاَ يَنْفَجِرُ مَاؤُها ، وَشَجَرَةٌ لاَ يَخْضَرُّ عُودُها ، وَأَرْضٌ لاَ يَظْهَرُ عُشْبُهَا[1] .

« جاهل سنگى است كه آبش جارى نمى شود و درختى است كه شاخه اش سبز نمى گردد و زمينى است كه گياهش نمى رويد » .

حضرت على (عليه السلام) در يكى از دعاهايش به پيشگاه حضرت معبود عرضه مى دارد :

أَنَا الجَاهِلُ عَصَيْتُكَ بِجَهْلِى ، وَارْتَكَبتُ الذُّنُوبَ بِجَهْلِى ، وَسَهَوتُ عَنْ ذِكْرِكَ بِجَهْلِى ، وَرَكَنْتُ إِلَى الدُّنْيَا بِجَهْلِى[2] .

« من جاهلى هستم كه به سبب جهلم تو را نافرمانى كردم ، و مرتكب گناهان شدم و يادت را فراموش كردم و به دنيا ميل و علاقه پيدا كردم » .

بدى حال

منظور از بدى حال ، زشتى هاى اخلاق و ناهنجارى هاى حالات است كه از بدترين و خسارت بارترين بيمارى هاست ، و به عقيده ى اهل بصيرت از سخت ترين و بزرگ ترين حجاب هاست كه انسان را از بسيارى از حقايق و دريافت فيوضات و تحصيل سعادت و به دست آوردن رضايت و خوشنودى حق و حركت در راه راست و درك مفاهيم قرآن و روايات ، محروم و از لقاء حضرت دوست محجوب مى كند !

( كَلاّ إنَّهُم عَن رَبِّهِم يَوْمَئِذ لَمحَجُوبونَ )[3] .

[1] غرر الحكم : 74 ، حديث 1123 ; ميزان الحكمه : 2 / 870 ، الجهل ، حديث 2822 .

[2] بحار الانوار : 94 / 219 ، اليوم التاسع و العشرون .

[3] مطففين : 15 .