راه‌هاى تشخيص معناى حقيقى از مجازى‌

براى تشخيص معناى حقيقى، راه‌هايى ذكر كرده‌اند كه در ذيل به بحث پيرامون آنها مى‌پردازيم:

راه اوّل (تبادر)

متأخرين از اصوليين، تبادر را به عنوان اوّلين علامت براى حقيقت مطرح كرده‌اند. [1] در تبادر بايد جهاتى مورد بحث قرار گيرد:

جهت اوّل: معناى تبادر چيست؟

[1]- در كتب قدماى از اصوليين «تصريح أهل لغت» به عنوان اولين علامت براى حقيقت مطرح شده است. يعنى اگر اهل لغت، تصريح كنند كه معنايى معناى حقيقى لفظ است، اين تصريح، حجّيت دارد. ولى اكثر متأخّرين از اصوليين، بر اساس بحث‌هائى كه در رابطه با حجّيت قول لغوى مطرح كرده‌اند، معتقدند قول لغوى حجّيت ندارد و تصريح أهل لغت نمى‌تواند علامت حقيقت باشد گذشته از اين كه لغويين، كمتر به ذكر حقيقى و مجازى بودن معنا پرداخته‌اند و بيشتر، موارد استعمال را مطرح كرده‌اند. به‌همين‌جهت، متأخرين در اينجا تصريح اهل لغت را مطرح نكرده‌اند.