مى‌شود؟ زيرا، همان‌گونه كه حدّ بركات معنوى و اجتماعى فراوان براى جامعه دارد، تعزير نيز همان فايده را دارد و در اين راستا، بين اين دو فرقى نيست.

از سوى ديگر، گاه حدّ و تعزير در مقابل يكديگر به‌كار مى‌رود؛ در اين صورت، هر كدام معناى خاصّ خود را دارد؛ مانند اين روايات:

عن أبي عبداللَّه عليه السلام في غلام صغير لم يدرك ابن عشر سنين، زنى بإمرأة.

قال: يجلد الغلام دون الحدّ وتجلد المرأة الحدّ كاملًا؛ [1] از امام صادق عليه السلام در مورد كودك نابالغ ده ساله‌اى كه با زنى زنا كرده بود، سؤال شد؛ امام عليه السلام فرمود: به او كمتر از حدّ تازيانه مى‌زنند و بر زن، حدّ كامل جارى مى‌شود.

عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: لا يحدّ الصّبي إذا وقع على المرأة، ويحدّ الرجل إذا وقع على الصّبية؛ [2] امام صادق عليه السلام فرمود: كودك نابالغ اگر با زنى زنا كرد، بر او حدّ جارى نمى‌شود؛ ولى به مردى كه با دختر نابالغ زنا كند، حدّ مى‌زنند.

إسحاق بن عمّار قال: سألت أبا إبراهيم عليه السلام عن التعزير كم هو؟ قال: بضعة عشر سوطاً، ما بين العشرة إلى العشرين؛ [3] اسحاق بن عمّار از امام كاظم عليه السلام از مقدار تعزير پرسيد؛ امام عليه السلام فرمود: بيش‌از ده تازيانه، مابين ده و بيست تازيانه به او زده مى‌شود. جواب دوم: «حدود» به‌همان معناى خاصّ در مقابل تعزير است، و طرح مسائل تعزيربه نحو استطرادى است؛ يعنى به جهت اين‌كه مباحث تعزيرات با مباحث حدود مناسبت‌دارد، مطرح شده است. البته اين احتمال، خيلى ضعيف است.

[1]. وسائل الشيعة، ج 18، ص 362، باب 9 از ابواب حدّ الزنا، ح 1.

[2]. همان، ح 3.

[3]. همان، ص 583، باب 10 از ابواب بقية الحدود، ح 1.