اجراى حدّ چيست؟ از كجا مى‌گوييد: تمامْ ملاك در باب حدّ، احساس درد و ناراحتى است تا بگوييد مجنون آن را احساس نمى‌كند؟ ممكن است يكى از ملاكاتش متنبّه شدن ديگران و عبرت گرفتن آنان باشد؛ به خصوص با ملاحظه‌ى آيه‌ى شريفه‌ وَ لْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَآلِفَةٌ مّنَ الْمُؤْمِنِينَ‌ [1]، در جايى كه ديوانه را تازيانه مى‌زنند، اين تنبّه حاصل مى‌شود؛ و شايد به صورت قوى‌تر نيز حاصل گردد.

در فقه نبايد عقل خود را ملاك قرار داد، و يك‌سرى مطالب را به عنوان علّت تخيّل نمود؛ و احكام خدا را تابع آن علل تخيّلى دانست. در فقه، تابع به هر چه دلالت كند، متابعت كرده و فتوا مى‌دهيم.

حكم زانى پس از ارتداد

عروض ارتداد سبب سقوط حدّ نمى‌شود؛ زيرا، ارتداد به عقوبت كمك مى‌كند نه اين‌كه مانع عقوبت باشد. ما هيچ دليلى نداريم كه در حال اجراى حدّ، بايستى اسلام مجرم محفوظ باشد؛ لذا، حكم اين فرع نيز روشن است.

[1]. سوره‌ى نور، 3.