نام کتاب : آئين كيفرى اسلام نویسنده : ترابى شهرضايى، اكبر جلد : 1 صفحه : 115
سند
روايت: مشهور فقها اين روايت را از اعتبار ساقط مىدانند؛ زيرا، «ابراهيم
بن فضل» در كتابهاى رجالى توثيق و مدحى ندارد.
در
دفاع از سند روايت گفته شده: شيخ طوسى رحمه الله در كتاب رجالش كه از اركان كتب
رجالى شيعه است و در آن، اصحاب امامان عليهم السلام را جداگانه ذكر مىكند، در
شمار اصحاب امام صادق عليه السلام، «ابراهيم بن الفضل الهاشمى» و «ابو اسحاق
ابراهيم بن الفضل المدنى» را نام مىبرد؛
[1] بنابراين، راوى مذكور در اين سند، مردّد بين اين دو نفر است.
مرحوم
اردبيلى در كتاب شريف «جامع الرواة» [2] يكى از موارد حديثِ ابراهيم بن الفضل
الهاشمى را همين روايت شمرده است؛ و در نتيجه، راوى از حالت ترديد خارج مىشود.
در
توثيق ابراهيم بن الفضل هاشمى نيز وجوه زير گفته شده است:
1-
از اينكه صاحب جامعالرواة اشارهاى به تضعيف او نمىكند، ممدوح بودنش استفاده مىشود.
2-
«جعفر بن بشير» از «ابراهيم بن الفضل الهاشمى»، روايت مىكند. مرحوم محقّق بهبهانى
كه متخصّص مسائل رجالى است، از اين نكته استفاده كرده و او را توثيق مىكند؛ زيرا،
روايت كردن جعفر بن بشير از كسى را نشانهى ثقه بودن او مىداند. [3] 3- مفاد اين روايت، برخلاف قواعد فقهى
است؛ زيرا، اسلام، مجنون را به هيچ تكليفى مكلّف نكرده، ولى در اين روايت بر مجنون
حدّ ثابت شده است؛ و چنين روايتى مورد استناد بزرگانى همانند شيخ مفيد، شيخ طوسى،
قاضى ابن برّاج و ابن سعيد و شيخ صدوق رحمهم الله واقع شده است؛ كه از اين استناد،
كشف مىشود سند روايت براى آنان معتبر بوده، وگرنه چگونه به روايت ضعيف فتوا
دادهاند؟ چه فرقى است بين اينكه شيخ مفيد رحمه الله بگويد: فلانى ثقه است يا به
حديثى عمل كند كه برخلاف قاعده است؟ از عمل او، وثاقتراوى كشف مىشود.
[2]. جامع الرواة، ج 1، ص 29. اين كتاب در زمان
مرحوم آيتاللَّه بروجردى چاپ شده است. كتابى سودمند بوده و شايداولين كتابى است
كه در آن پس از ذكر نام راوى و ويژگىهاى او، نام كسانى كه از او روايت كرده يا
راوى از آنها روايت مىكند را با تعداد رواياتشان در كتب اربعه بيان مىكند.