از آن زمان تاكنون، فقها و اصوليين ارجمند، اين راه را ادامه داده و قواعد فقهى را در كتاب‌هاى مستقلّى‌ [1] مورد بحث و بررسى قرار داده‌اند؛ و در كنار تدريس علوم: فقه، اصول، تفسير و ... قواعد فقهى نيز تدريس مى‌شود.

كتابى كه پيش رو داريد، از سلسله بحث‌هايى است كه در مورد يكى از قواعد مهمّ فقهى با عنوان «قاعده ضمان يد» توسط استاد معظّم و گران‌قدر حوزه علميّه قم آقاى حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكرانى‌ «دام ظلّه» در ايّام ماه مبارك رمضان سال 1427 قمرى (1385 شمسى) بيان شده است؛ و از آنجا كه مباحث مطرح شده، جامع جميع ابعاد مورد بحث در اين قاعده بوده، تنبيهات و مطالب مهمّى در آن است- كه برخى از آن‌ها در كتاب‌هاى گذشته يافت نمى‌شود- و سودمند و مفيد براى طلّاب، دانش‌پژوهان و دانشجويان بود، تقرير آن از طرف استاد معظّم به عهده اين حقير گذارده شد. خدا را بر اين حسن اعتماد شاكرم.

در تنظيم مطالب كتاب حاضر، نهايت سعى و تلاش به كار گرفته شده است تا بيان حضرت استاد به درستى تقرير شود؛ با اين وجود، به مقتضاى طبيعت كار بشرى، آن را از نقص و اشتباه مصون نمى‌دانم؛ اميد است رهنمود صاحب‌نظران نيز روشنگر راهمان باشد. لازم به يادآورى است كه بحث‌هاى‌

[1]. به عنوان نمونه مى‌توان به كتاب‌هاى زير اشاره نمود:

«جامع الفوائد فى تلخيص القواعد»، تأليف: أبوعبداللَّه الفاضل المقداد السيورى رحمه الله؛ «تمهيد القواعد الأصوليّة والعربيّة لتفريع فوائد الأحكام الشرعيّة»، تأليف: زين‌الدين بن على بن احمد العاملى رحمه الله؛ «القواعد الستّة عشر»، تأليف: الشيخ جعفر كاشف الغطاء رحمه الله؛ «الأصول الأصليّة والقواعد الشرعيّة»، تأليف: السيّد عبداللَّه شبّر رحمه الله؛ «عوائد الأيّام»، تأليف: المولى احمد النراقى رحمه الله؛ «المقاليد الجعفريّة فى القواعد الإثنى عشرية»، تأليف: محمّدجعفر الإسترابادى رحمه الله؛ «عناوين الأصول»، تأليف: السيّد ميرعبدالفتّاح الحسينى المراغى رحمه الله؛ «بلغة الفقيه»، تأليف: السيّدمحمّد بحرالعلوم الطباطبائى رحمه الله؛ «القواعد الفقهيّة»، تأليف: السيّد محمّدحسن البجنوردى رحمه الله؛ «القواعد الفقهيّة»، تأليف: الشيخ محمّد الفاضل اللنكرانى رحمه الله؛ و كتاب‌هاى ديگرى كه در همين رابطه نوشته شده‌اند.