بررسى مقام اثبات در تعدّد قاعده فراغ و تجاوز

بررسى مقام اثبات در تعدّد قاعده فراغ و تجاوز

قبل از بررسى روايات وارده در اين موضوع، مناسب است ابتدا نظر مرحوم محقّق نائينى قدس سره را در باب جعل قاعده فراغ و تجاوز بيان و بررسى نماييم.

ديدگاه محقّق نائينى رحمه الله در خصوص جعل قاعده فراغ و تجاوز

ايشان كلامى دارند- كه در مباحث گذشته و در جواب بعضى از محاذير بيان كرديم. [1]- مبنى بر آن كه آن‌چه از اكثر روايات استفاده مى‌شود، قاعده فراغ است؛ يعنى، عدم اعتناى به شكّ، بعد از تمام شدن كلّ عمل. به عبارت ديگر، اگر پس از تمام شدن كلّ مركّب، شكّى به وجود آيد، نبايد به آن اعتنايى شود.

ايشان در ادامه بيان مى‌كنند: ما در بين روايات، دو روايت داريم كه بر قاعده تجاوز دلالت دارند كه آن‌ها بر روايات قاعده فراغ حكومت داشته، و موضوع قاعده فراغ را توسعه مى‌دهند.

توضيح مطلب اين كه: روايات قاعده فراغ دلالت بر اين دارند كه به شكّ بعد از كلّ‌

[1]. عبارت محقّق نائينى رحمه الله در پاورقى شماره 1 صفحه 95 آمده است.