اميرمؤمنان (عليه السلام)نيز چنين بر مى آيد كه آن حضرت وسيله را به معنى تحصيل سبب براى تقرب به درگاه الهى گرفته است: «انّ أفضلَ ما توسّل به المتوسِّلونَ إلى اللّه تعالى الإيمانُ به وبرسوله والجهاد في سبيله...واقام الصلاة فانّها الملة وإيتاء الزكاة».

«بهترين [1]چيزى كه متوسلان به خدا توسل مى جويند ايمان به خدا و به رسول او و جهاد در راه خدا و... به پا داشتن نماز كه آن طريقه و شريعت است و دادن زكات مى باشد».

حضرت در اين خطبه از فرايضى شرعى نام مى برد كه همگى سبب و مايه تقرب به خداست.

آيه فوق ما را به «حكم خرد»، راهنمايى و ارشاد مى كند و مى گويد: بشر براى تحصيل مقاصد معنوى مانند تقرب به خدا، بسان تحصيل مقاصد دنيوى بايد چنگ به اسباب بزند، و منهاى سبب، تحصيل مسبَّب امكان پذير نيست.

چيزى كه هست وسيله بودن اشيا در امور معنوى را بايد خود شرع معيّن كند. زيرا عقل بشر در اين مورد نارساتر از آن است كه وسيله تقرب و مغفرت و غيره را بدست آورد و نبايد پنداشت كه با اين آيه به تنهايى مى شود بر مسئله توسل به انبيا و اوليا استدلال كرد. اين آيه، يك اصل كلى را كه خرد نيز بر آن حاكم است يادآور مى شود، امّا اينكه چه چيز سبب تقرب،مغفرت ، يا برآوردن نيازهاى معنوى مى گردد براى خرد روشن نيست و بايد آن را خود شارع معين كند. چنانكه امام (عليه السلام)در خطبه ياد شده روى ايمان به خدا و رسول و