منافق و خوب و بد باز شناخته شوند، قرآن مجيد به اين نكته به لفظ «تمحيص» اشاره مى كند و مى فرمايد:

(وَ لُِيمَحِّصَ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ الْكَافِرِينَ)[1].

«تا خداوند، افراد باايمن را خالص گرداند و كافران به به تدريج نابود سازد».

4. گاهى هدف از امتحان الهى، اتمام حجت براى آن عده از مدعيان دروغگو است كه در مواقع عادى هزارگونه ادعا دارند ودر مقام عمل هيچ، يعنى مرد سخن هستند نه مرد عمل، با امتحان و آزمايش وضع آنها روشن مى گردد.

اگر اين گونه افراد در بوته امتحان قرار نگيرند و درون تهى خود را، كه بر خلاف ظاهر آراسته آنها است، آشكار نكنند، ممكن است هم خودشان در اشتباه بمانند و هم ديگران، و در نتيجه كيفرهاى خدا، يا عدم الطاف الهى را ظالمانه فرض كنند، اما امتحان پرده از روى كار آنها برمى دارد.

آنها كه فلز وجودشان بى ارزش است اما پوشش از آب طلا به رويش كشيده اند به مصداق شعر معروف:

سياه سيم زر اندود بهكوره برند *** لاف آن به در آيد كه خلق پندارند

پوشش ظاهرى كنار مى رود و حقيقت وجودشان به خودشان و ديگران آشكار مى گردد، اين است فلسفه آزمايشهاى الهى.

سخنى از امام على (عليه السلام)درباره امتحان

اميرمؤمنان در تفسير اين آيه كه مى فرمايد:

(وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ